21. Drie kinderen van Sjoerd Tijsses Jansma en Jantje Rykels Linthorst:

• Jantje Sjoerds Jansma, oudste dochter  
• Rykel Sjoerds Jansma, oudste zoon
• Hendrik Sjoerds Jansma, nakomer;

een zoektocht. 

Albert Anker, Zwitsers schilder (1831-1910), brieven schrijven.

Okke 23-7-2014

...."Dat meiteam ut it 2de houlik fan Sjoerd Thysses Jansma en Jantje Rikels Linthorst binne net maklik om nei te gean en wat in sitewaasje moat it allegearre west ha mei Sjoerd - it soe in dik boek wurde as je alles neigean koenen"....

Vertaling: het nageslacht uit het tweede huwelijk van Sjoerd Thijses Jansma en Jantje Rikels Linthorst is niet gemakkelijk na te volgen, en wat een consternatie moet dat voor Sjoerd allemaal hebben gegeven.. je zou er een dik boek over kunnen schrijven wanneer je alles kon nagaan.. 

Het tweede huwelijk van Sjoerd Tijses Jansma met  Jantje Linthorst werd gesloten in 1858 in Burgum. In 1859 werd Sjoerd herbergier genoemd, in 1863 ‘man met boerenbedrijf’ te Burgum, in 1865 tot 1867 weer herbergier te Burgum. Er werden in Burgum 4 kinderen geboren: Jantje, Rykel, Sikke en Sikke in de herbegr Huis ter Heide. Sjoerd had tussen het overlijden van zijn eerste vrouw en het huwelijk met zijn tweede vrouw gewerkt als tuinman bij de tuinderijen Bosgra in Bergum. Zij beppe Antje Bosgra had hem daarbij geholpen. Sjoerd werkte vooral in opdracht van de Bosgra's; zijn neven en achterneven uit Bergum, waarbij ze vaker richting de Groningse kust kwamen. Hier moesten de lanen worden geplant omdat nieuw land was gewonnen van de zee. Een bekende plaats in dit gebied is Uithuizen en Uithuizermeeden.  Sjoerd begon zijn werkzame leven als herbergier, en werd daarna grootboer. Na de dood van zijn eerste vrouw werd hij dus weer herbergier volgens de aktes. (zie ook hoofdstuk 17 en 20).

In zijn nieuwe huwelijk kwamen ook de kinderen van Sjoerd mee; Okke was 16 jaar, Jan was 14 jaar, Antje was 12 jaar, Tijs was 10 jaar, Trijntje was 5 jaar en Maaike 3 jaar. Het is de vraag of kinderen van 16 en 14 wel meekwamen, vaak waren ze al te werk gesteld bij boeren. De iets oudere kinderen boven de 16 jaar werkten al en waren in de kost. Om dichter bij het werk te zijn in Noord Groningen en omdat Jantje de Friese taal weinig machtig was, kunnen ze verhuisd zijn van het vertrouwde Bergum naar Uithuizen. De kinderen van Sjoerd en Jantje waren Jantje is 12 jaar, Rykel is 6, Sikke is 4 jaar. In Uithuizen werden Jan en Hendrik geboren en werd Sjoerd alleen nog tuinier genoemd, geen koopman of kastelein meer. 

Kinderen van Sjoerd en Jantje Rikels Linthorst:

1.      Jantje Sjoerds Jansma                    (geboren 3 september 1859 Burgum). 

2.      Rijkel/ Rikel Sjoerds Jansma          (geboren 13-6-1863 Burgum). 

3.      Sikke Sjoerds Jansma                     (geboren 22 augustus  1865 Burgum). 

4.      Sikke Sjoerds Jansma                     (geboren 3 augustus 1867 Burgum). 

5.      Jan Sjoerds Jansma                         (geboren 21 augustus 1871 Uithuizen) 

6.      Hendrik Sjoerd Jansma                   (geboren  30 januari 1878 te Uithuizen)

Jantje Sjoerds Jansma 

Okke: 14-5-2013

.....'Wat in famylje net – der hat fest nea gjin earmoed under de tekkens west moast rekkenje.

Ik soe wol graach wat mear witte oer it neiteam fan Jantje Sjoerds Jansma – it moaie famke ut Burgum.
Nuver mar der binne ek gjin greven mear te finen fan de Jansmas yn Uithuizen of de Uithuizermieden.  Wat in sykerij net"......

Vertaling: wat een familie he- er was beslist geen armoede onder de dekens moet je maar rekenen- Ik zou graag wat meer willen weten over het nageslacht van het mooie meisje Jantje uit Bergum. Vreemd, maar er zijn ook geen graven meer te vinden van de Jansma's in Uithuizen of Uithuizermeeden. Wat een zoektocht he)

Jantje moet volgens de overleveringen een mooi meisje zijn geweest. Met haar ouders kan ze vaker naar de stad Groningen zijn geweest. In ieder geval treft ze een koffiehuisbediende, waar ze verkering mee krijgt. Jantje Sjoerds Jansma trouwde op 21 december  1878, 19 jaar,  in  Groningen met de katholieke sigarenhandelaar Johannes Petrus van Wolde, 20 jaar.

.......'Inschrijving Joannes Petrus van Wolde als koffiehuisbediende in Leeuwarden op 10 oktober 1876 (red. Okke 17-8-2015) ".........

De ouders van Johannes:

- Hermannus Matheus van Wolde (geboren in 1818) , beroep van kleermaker, koopman en later handelaar in sigaren in Groningen. Hij was even oud als Sjoerd Jansma.  

- Sophia Caspari (geboren in 1819). 

Volgens akten waren deze ouders getrouwd 1838 in de stad Groningen. Vader Hermannus van Wolde was kleermaker, Sophia Caspari's moeder wordt wel genoemd maar er is geen vader. Sophia, 19 jaar, was hoogzwanger tijdens haar huwelijk. Ze hadden het katholieke geloof.  Er werden in dit huwelijk 8 kinderen geboren waarvan Joannes de jongste was. Zijn moeder Sophia Caspari, 40 jaar,  was een paar dagen na de geboorte van hun jongste overleden. Hermannus hertrouwde Catharina Kloosterman in 1863 in Groningen; zijn vader was 46 jaar en zijn stiefmoeder 40 jaar. Joannes was tijdens het tweede huwelijk van zijn vader 5 jaar. Hij zal dus opgevoed zijn door een stiefmoeder op leeftijd, die zelf geen kinderen had. 

Hoe de kennismaking van de jonge meid Jantje Jansma met dit katholieke gezin verliep is niet te zeggen. De Jansma's gingen naar de kerk in  Burgum maar waren veelal Nederlands hervormd. Hoe Jantje en Joannes elkaar tegenkwamen is gissen. Een theorie zou kunnen zijn dat Jantje dienstmeid werd in Groningen, in het centrum waar ook Joannes werkte in de koffiezaak. 

Kinderen van Jantje en Johannes:

1.     Sophia Jacoba van Wolde (geboren in Groningen oktober 1879). Sophia overleed met 3 jaar in december 1882 in Groningen.

2.     Sjoerdina van Wolde (geboren in Groningen augustus 1882). 

3.     Sophia Jacoba van Wolde (geboren in Groningen januari 1884). Overleden in de VS

4.     Jantiena Harmanna van Wolde (geboren in Groningen mei 1885). Zij werd een jaar oud, overleden in mei 1886. Overleden in de VS. 

5.     Joannes Petrus van Wolde (geboren in Groningen november 1886). Van hem is ook niets bekend hoe zijn leven verliep, waarschijnlijk als kind overleden. 

Een grote zoektocht naar Jantje, nadat dit huwelijk met Joannes van Wolde strandde. 

De eerste reconstructie. 

IIn het jonge gezin werden kort na elkaar 5 kinderen geboren in de stad Groningen, waarvan er zeker 2 stierven als jonge kinderen. De ouders van Jantje woonden nog in Uithuizen en de vader en stiefmoeder van Joannes in Groningen. 

Twee moeilijke jaartallen zijn zo te noemen, 1882 en 1886: 

- 1882: Baby Sjoerdiena was 4 maand oud toen haar zusje Sophia van 3 jaar overleed. Jantje zal kleine Sjoerdiena nog aan de borst hebben gehad. 

- 1886: Jantiena, een kind van een jaar,  overleed terwijl Jantje 6 maand zwanger was van haar zoontje.

Het huwelijk met Joannes was een moeilijk huwelijk, want Joannes werd vaker opgepakt wegens oplichterij en Jantje bleef dan achter met de jonge kinderen, vaak ook zwanger. Jantje reisde ook vaker naar Amsterdam, onduidelijk waarom. Joannes werkte al niet meer als koffiebediende maar was net als zijn vader sigarenhandelaar in de stad geworden. Misschien dat hij de zaak had overgenomen. Door de akten door te nemen om een soort van reconstructie te vinden van hun woelige leven samen,  is gezocht naar sporen. Ze blijken ook in Leeuwarden te hebben gewoond, in het centrum. Ik ben daar eind 2016 langs geweest en heb nog sporen kunnen vinden van oude bebouwing in de binnenstad het Groot Schavernek, wat ook Jantje's ogen moeten hebben gezien. Jantje en Joannes scheidden op een vreemde manier in 1900, hij nog in de gevangenis en Jantjes vader Sjoerd die de boedelscheiding thuis regelt in zijn gezin.

Okke en ik hebben lang gezocht naar de sporen van Jantje van Wolde - Jansma met haar 3 kinderen na de scheiding. Joannes was vrij snel weer te vinden, want hij trok naar Leiden, waar hij opnieuw trouwde en kinderen kreeg.  

Okke 4-8-2014:

Wat it sitewaasje en ek wer bline einen oan paadsjes fan undersyk. mar sa as ik sei der kom ik wol op werom'.

Vertaling:wat een situatie.. en er zijn weer blinde eindjes in het onderzoek. Maar..ik kom er binnenkort op terug.. 

Okke 6-8-2014

.....'Ha, oant no ta, niks mar dan ek niks fine kint oer de bern fan Jantje Sjoerds en Johannes van Wolde. Ien ding is wol seker dat se net yn Ned. bleaun binne en ek net nei de VS gien binne"...... "Safolle boarnen neisocht mar niks - wer weisz'....

Vertaling:Ik heb tot nu toe niets, maar dan ook niets kunnen vinden over de kinderen van Jantje en Joannes van Wolde. Eén ding is zeker, dat ze niet in Nederland bleven en ook dat ze niet naar de VS gingen.. Zoveel bronnen..maar niets..Wer weiss..

Okke 8-8-2014

'Ik ha krekt wer in 1 moanne abonnement oanfrege fan Ancestry.com en miskien kin ik nog wat fine oer Jantje Thijsses Van Wolde Jansma. Ik sil it  dy wol oanjaan as ik wat fyn - mar myn hoop leit net sa heech'.

Vertaling:…Ik  heb net een abonnement aangevraagd van Ancestry, misschien kan ik nog wat vinden over Jantje.. Ik ga je vertellen wat ik vind maar ik heb weinig hoop”..

Okke 11-8-2014

"Ik ha my suver hast deasocht en dit is de 1ste kear dat ik yn Ned. gjin spoar fine kin fan Jantje Sjoerds Jansma en har 3 oerlibjende bern nei 1900 enja ek net fan de bern se".

Vertaling:: …’Ik zocht me dood en dit is de eerste keer dat ik in Nederland geen spoor kan vinden van Jantje en haar 3 overlevende kinderen, na 1900 en ook niet van haar kinderen’….  

In het onderstaande document, 30 juni 1900, wordt Jantje (40 jaar)  opgeroepen door Joannes en zijn advocaat, toen hij net uit de gevangenis kwam. Joannes werd in Leiden aangemeld 1 april 1900. 

Okke 4-8-2014

'Ik hie de skiedingsakte fan Jantje Jansma in skoft lyn ek al fun.

Vertaling:.. ik had de scheidingsakte een tijd geleden al gevonden..

....."Jantje, woon en verbijfplaats onbekend, gedaagde, waarbij op grond van kwaadwillige verlating"........ 'Bij inschrijving van het  vonnis opgeroepen om tegenwoodig te zijn, is niet verschenen aan het verzoek van comparant niet is voldaan"........

Jaartal 1900, de tweede reconstructie. 

Jantje's dochter Sjoerdiena was 18 jaar, dochter Sophia 16 jaar, en  zoon Johannes zou 14 jaar zijn in 1900, Jantje's vader Sjoerd was hoogbejaard (83 jaar), en haar ouders woonden nog in Uithuizen. Misschien was er ook tussen ouders en schoonouders een twistpunt;  de Van Woldes en hun moeders familie de  Caspari's waren Rooms Katholiek, terwijl Jantje zich consequent Nederlands Hervormd bleef schrijven. 

Okke: 

...."Johannes trouwde op 03. 07.1901 in Leiden met Antonia Stuart en had 4 kinderen met haar, Johannes stierf op 11.10.1918 in Noordwijk"......

Het spoor van Johannes in Leiden volgend: 

www.openarch.nl als bron:

Januari 1900 wonende te Caeciliastaat 73 te Leiden, beroep venter met galanterieën (venter)

Op 13 september 1900 op Ceciliastraat 75 te Leiden, beroep inlands kramer.

In februari 1904 woont hij met Antonia op Alida Maria”s Hof nummer 3 in Leiden.

Op 9 september 1905 woonde hij op Agnietenstraat 8 Korte te Leiden.

Op 27 oktober 1909 woonde hij  op het Dienderspoor 1 in Leiden.

Op 1 april 1910 woonde hij Dienderspoor 2 te Leiden

Op 1 maart 1910 Consistentiestraat 14a te Leiden

Op 17 mei 1917 aan het Galgewater te Leiden.

 Er zijn meer verhuizingen wanneer men zoekt in het open archief en zich richt op de kinderen van Johannes en Antonia, te Leiden. Uit het boek 'Kooplui, kermisklanten en andere woonwagenbewoners' wordt het beroep 'venter' uitgelegd: 

Misschien dat het Johannes niet zo goed  afging-  in het begin -  in Leiden. Wanneer men zoekt naar deze straten in Leiden, komt met terecht in de toenmalige prostitutiebuurten, veel huizen en overvol met families. 

Hier stopt vooreerst de zoektocht naar Jantje en haar kinderen..

Een derde reconstructie. 

"Stamboomforum.nl " biedt uitkomst; John R. van Wolde is bezig met de genealogie van de familie Van Wolde. 

Sijtie: 2015:

..."Dag,

...'Ik heb deze familie Van Wolde gevonden, maar in mijn stamboom komt Jantje Jansma voor. Jantje was getrouwd (3-7-1901) met de sigarenhandelaar Johannes Petrus van Wolde uit Groningen. Ze kregen 5 kinderen, Sophia stierf al jong in 1882 met 3 jaren, Sjoerdiena (vernoemd naar pake) werd geboren in 1882 vlak voor het overlijden van haar zusje Sophia. In 1884 werd nog een Sophia geboren, vlak daarna een Jantiena, die maar een jaar oud werd. Jantje was al ver in haar laatste zwangerschap van haar zoontje Johannes Petrus toen kleine Jantiena van 1 jaar overleed. Aan het eind van 1886 kwam Johannes/ Joannes ter wereld in Groningen'...

Haar man Johannes vertrok naar Leiden, naar de Ceciliastraat. Maar waar zijn Jantje en haar kinderen gebleven? Johannes trouwde in Leiden Antonia Stuart, met wie hij ook weer kinderen kreeg. Zij verhuisden erg vaak in het centrum van Leiden, steeds wonende met haar familie en in overvolle huizen volgens 'open archief Leiden". Jantje en Petrus zijn gescheiden in juni 1900, en volgens Petrus was 'het kwalijke verlating'. Als ik kijk naar de sterfgevallen in haar gezinnetje vraag ik mij af wie Jantje heeft opgevangen. Zij kwam uit het Noorden, bijna haar hele familie woonde in Burgum en omstreken. JIk ben dus op zoek naar Jantje, en haar kinderen. Mijn grootmoeder heet ook Jantje Jansma (geboren 1888), zij is van dezelfde tak, maar een afsplitsing.  

Joannes blijkt vaker opgepakt te zijn wegens oplichting  en in de gevangenis beland te zijn. Jantje was in die tijd zwanger en verloor een aantal kinderen. Uiteindelijk toen Joahnnes weer 2 jaar moest zitten is Jantje naar Grand Rapids, Noord Amerika, gegaan. Ze wilde in ieder geval heel ver bij deze man uit de buurt blijven en koos rigoureus voor emigratie. Haar twee dochter Sjoerdiena en Sophia zijn meegegaan. Van de jongen is geen spoor te vinden. Jantje is hertrouwd in Grand Rapids met Albert Lubberts, ook een emigrant'...

Zomer 2015: John R. van Wolde

..."Hallo Sytie,
De scheiding tussen Joannes Petrus van Wolde en Jantje Jansma werd uitgesproken op 30 juni 1890 in Groningen. Reden: volgens Joannes: Kwaadwillige verlating. Aangezien het huwelijk niet erg goed was èn het feit dat Joannes ook een aantal keren in de gevangenis zat, èn de dood van, in elk geval twee kinderen, kan ik me voorstellen, dat ze er genoeg van had. Zij trouwden te Groningen op 21-12-1878 en kregen inderdaad 5 kinderen:
1. Sophia Jacoba, geboren te Groningen op 08-10-1879 en overleden te Groningen op 02-12-1882
2. Sjoerdina, geboren te Groningen, op 07-08-1882
3. Sophia Jacoba, geboren te Groningen op 24-01-1884
4. Jantiena Harmanna, geboren te Groningen op 07-05-1885 en overleden te Groningen op 26-05-1886
5. Joannes Petrus, geboren te Groningen op 18-11-1886
In de archieven van de Mormonen (USA) vond ik een bericht, dat ene Jantje Jansma in 1989 emigreerde naar Amerika , samen met haar dochters Sjoerdina (geb, 07-08-1882) en Sophia Jacoba (geb. 24-01-1884). Van het jongste kind Joannes Petrus (geb. 18-11-1886) ontbreekt elk spoor. Waarschijnlijk is hij dan al overleden, hoewel ik daarvan in Friesland, Groningen en Drenthe niets  terug heb kunnen vinden.
Jantje Jansma hertrouwt op 29-05- 1890 in Grand Rapids-Kent (Michigan/USA  met Markus Lubber(t)s, geboren op 08-01- 1858 in Smilde, zoon van Albert Lubbers(heettte eerst Zondervan) en Janke Ludzerds Doornbos en hij is overleden in Seattle/King/USA op 05-06-1934, ruim 76 jaar oud. Van Jantje is geen overlijdens plaats/datum bekend.
Na 1890 heet Jantje : Jantje Lubberts, Sjoerdina wordt Dina Lubberts en Sophia Jacoba wordt Sophia Lubberts
Van Dina heb ik verder geen gegevens kunnen vinden. Van Sophia heb ik gevonden dat zij op  09-02- 1903 in Grand Rapids/USA is getrouwd met Chas A. Blackmore, geboren rond 1879 in Tuscola/Michigan/USA, zoon van J. Blackmore en Janetta Watson. Van Sophia ontbreekt ook overlijdensplaats/datum.
Joannes Petrus van Wolde (koopman/sigarenmaker/landskramer), geboren te Groningen op 04-10-1858, zoon van Hermanus Mattheus van Wolde en Sophia Caspari en overleden te Noordwijk op 11-10-1918, 60 jaar oud, hertrouwde te Leiden op 03-07-1901 met Antonia Stuart (huishoudster/koopvrouw), geboren te Montfoort op 29-09-1872, dochter van Arend Stuart en Geertruida Eijkelenboom en overleden te Leiden op 20-10-1957, 85 jaar oud.
Antonia had 2 voorkinderen: Jacobus Gerardus Stuart, geboren te Leiden op 22-03-1897 en Robertus Stuart, geboren te Leiden op 29-07-1900 (beide kinderen door moeder erkend op 22-11-1911).
Samen kregen ze nog 4 kinderen :
1. Hermanus Mattheus van Wolde, geboren te Leiden op 21-06-1902
2.Sophia Maria van Wolde, geboren te Leiden op10-05-1904 en overleden te Leiden op 23-10-1986, 84 jaar oud.
3.Anthonius van Wolde, geboren te Leiden op 17-08-1908 en overleden te Leiden op 23-06-1971, 63 jaar oud
4. Gerardus van Wolde, geboren te Leiden op 06-08-1910 en overleden te Den Haag in 1975.

Ik hoop dat je iets aan mijn verhaal hebt. Mocht je nog aanvullingen van mij willen, dan hoor ik het wel.
Wanneer jij nog iets voor mij mocht hebben, ook!

Met vriendelijke groet, John R. van Wolde"....

...."Wat betreft de gevangenisstraf van Joanes Petrus vanWolde heb ik in de namenlijst gevangenen in Groningen 1880-1890 (Tresoar 1890:register van ontslagenen) het volgende gevonden:                                                          

No. 1044: Johannes Petrus van Wolde, oud 30 jaar,koopman,gehuwd, Roomsch-Katholiek, geboren en laatst gewoond hebbende te Groningen, lang 1,69 meter, haar, wenkbrauwen en oogen bruin, voorhoofd en kin rond, neus en mond gewoon, baard zonder, aangezicht ovaal, kleur gezond, is bijziende.

Werd veroordeeld: door het gerechtshof te Leeuwarden, 27 Juli 1880, wegens bedrieglijke bankbreuk; bij in hooger beroep bevestigd vonnis der rechtbank te Assen, 24 Maart 1885 wegens drie oplichtingen, door het gerechtshof te Leeuwarden, 1 December 1887 in hooger beroep, 16 november 1887 wegens oplichting, respectievelijk tot 1 jaar celstraf, 3 maanden, 2 jaar en 4 maanden gevangenisstraf.

Hij wordt 4 april 1890 uit de strafgevangenis te Groningen ontslagen en zal aldaar zijn uitgaanskas in ontvangst nemen.  Zijn gedrag in de gevangenis was goed. Hij maakte stroohulzen. Hij kan schrijven.

Van andere Van Wolde ' s in het gevang heb ik nog geen info kunnen vinden.

 John R. Van Wolde".... 

Reconstructie van deze data: 

-         juli 1880 veroordeling Joannes omdat hij de bank had bedrogen. Joannes heeft al een dochtertje van bijna een jaar; Sophia. De veroordeling is door het Gerecht in Leeuwarden, dus hij zal daar de boel geflest hebben. 

-  5 juli 1881 Jantje is in Leeuwarden maar schrijft zich nog niet in. Jantje noemde haar vorige woonplek Amsterdam. Dat werpt vragen op.   

-  10 augustus 1881 Johannes kwam uit Groningen (laatste adres)  naar Leeuwarden naar hetzelfde adres. 

-  8 oktober 1881 Oudste dochter Sophia (2 jaar) komt naar Leeuwarden vanuit Uithuizen, maar wordt nog niet ingeschreven. Sophia logeerde bij de grootouders Sjoerd en Jantje Jansma. 

-  28 oktober 1881 Jantje, bijna 22 jaar,  schrijft zich in Leeuwarden in als Nederlands Hervormd. 

-  28 oktober 1881 Sophia, bijna 2 jaar, wordt ook ingeschreven in Leeuwarden op hetzelfde adres. Het gezin woont dus weer bij elkaar in het centrum van Leeuwarden (Groot Schavernek; een zijstraat westelijk van de Nieuwstad).  

- Op 28 januari 1882 vertrokken ze alle drie uit Leeuwarden. Ze hebben er 3 maand gewoond. Joannes vertrekt naar Amsterdam ('werk als vast') en Jantje en Sophia naar Groningen. Jantje is in het begin van een nieuwe zwangerschap.

- In augustus 1882 wordt Sjoerdiena geboren in Groningen.

- In december 1882 overleed kleine Sophia (3 jaar), en Jantje had Sjoerdiena nog aan de borst.

- Tijdens de rouw raakt Jantje weer zwanger, in januari 1884 wordt Sophia (nummer twee met dezelfde naam) geboren.

- In mei 1885 wordt Jantiena geboren. Jantje heeft dus twee dochtertjes; Sjoerdiena en Sophia.

- In maart 1885 pleegt Joannes weer 3 oplichtingen en zijn vrouw Jantje, 25 jaar, moest bijna bevallen. De veroordeling is weer door het Gerecht in Leeuwarden. In Leeuwarden wonen trouwens meerdere Caspari's in die tijd, familie van Joannes' moeder. 

- In mei 1886 overleed Jantiena, ze werd 1 jaar. Jantje is weer 3 maand zwanger.

- In november 1886 werd zoon Joannes geboren.

- Een jaar later, in november 1887 weer een oplichting met een straf van 2 jaar en 4 maand celstraf voor Joannes.

Een ramp voor het jonge gezin. Er is geen inkomen voor Jantje en haar 3 kinderen. In de moderne tijd is de heftigheid van gebeurtenissen (trauma)  rondom Jantje een reden voor depressie of andere aandoening. Misschien dat Jantje erg veel stress ervoer en zelfs voor inkomen moest zorgen.    

Een aantal jaren terug in de tijd.

Rond de jaarwisseling naar het nieuwe jaar van 1888 zal Jantje zich hebben beraden. Joannnes moest nog zeker 2 jaar zitten in de gevangenis, en Jantje 'had het gehad' met hem. Ze besluit te emigreren naar Amerika. Jantje maakte hiervoor plannen. Ze heeft hoogstwaarschijnlijk hierover contact gehad met haar familie; haar ouders in Uithuizen en haar broers. Haar vader Sjoerd was toen nog 72 jaar, haar moeder Jantje 56 jaar, haar broer Rykel was 25 jaar, haar broer Sikke was 21 jaar en de broers Jan en Hendrik 17 jaar en 10 jaar. Allen woonden in of rondom Uithuizen. Rykel, de dagloner, was getrouwd en verloor het ene kind na het andere in zijn huwelijk,en beraadde zich met zijn vrouw ook op emigratie. Rykel koos voor de verlokkingen van emigratie naar Argentinië en vertrok daadwerkelijk in 1890. De economische toestand was zeer slecht. 

Jantje was toen 28 jaar en Sjoerdiena  was 5 jaar geworden, Sophia werd 4 jaar, en Joannes was net een jaar geworden. Er is sprake van een andere man; ene Markus Lubberts. Het is niet duidelijk of zij hem al voor haar reis kende, of dat ze elkaar tijdens of erna hebben ontmoet. 

Okke 29-7-2015

"...”Moaie en goede ynformaasje fan John van Wolde en foaral de gegevens oer Joannes Petrus van Wolde en de gefangenis boel - Jantje en har jong gesin moat wol in minne tiid han ha en der boppe op ek dy boel ower de Doleantie. Yn dy tiid en it ferskil Yn In Leauwe tusken har en har man viz. strict orthodoks herfoarmd / griffemeard en katholyk.

Gjin wunder dat se ofset is. John seit dat se yn 1889 nei de VS gien mar yn oare ynformaasje wit ik ek dat 1887 neamd wurd troch Jantje en Markus Lubberts en de bern Sophia en Dina sizze 1888 op ien en ek 1887 op in oar dokumint.

Ik nim derom oan dat se yn 1887 ofset binne en dat Markus ek om dy tiid emigreard is om't de famylje documinten ek sizze dat er nei 1886 net mear te folgjen wie. Markus syn mem - Janke Ludzerds Doornbos-  is yn Wynjeterp berne en wie dus gjin famylje fan Antje Doornbos"….

Vertaling: … ‘mooie en goede informatie van John van Wolde, en vooral vanwege de gegevens over de gevangenisstraffen voor Joannes – Jantje en haa gezin zullen een moeilijke tijd hebben gehad, en ook de Doleantie speelde mee. Dat in die tijd; het geloofsverschil tussen haar en haar man nl strikt orthodox hervormd/gereformeerd en katholiek. Geen wonder dat ze vertrokken is. John verteld dat ze in 1889 naar de VS ging, maar vanuit andere informatie weet ik dat ook 1887 genoemd wordt. Jantje en Markus Lubberts en de kinderen Sophia en Dina worden genoemd in 1888 en in 1887 op een ander document. Ik neem aan dat ze in 1887 vertrokken is en dat markus ook  rond die tijd geëmigreerd is, vooral omdat hij na 1886 niet meer te volgen is. Markus’moeder (Janke Ludzerds Doornbos- is geboren in Wijnjeterp, maar was geen familie van Antje Doornbos (vrouw van Rykel Jansma)….

Volgens een andere bron - Mormoons Census, site  www.us-census.mooseroots.com-  .."1889 vertrek naar Amerika". Site geeft het jaartal 1887 voor Jennie Lubberts aan. Extra bijkomstigheid: 'can read, can write'....  ). 

 Dat Jantje met de kinderen ver weg wilde is duidelijk, en ze is zeker beïnvloed door de verhalen van landverhuizers uit die tijd. Er was altijd wel iemand die ze kenden die vertrokken was naar de VS en in Jantjes' geval specifieker, naar Grand Rapids. Hele volksstammen verhuisden vanuit Kollum en omgeving richting Pella in Noord Amerika, in bijna alle gevallen mensen met dezelfde geloofsachtergrond (gereformeerd). Van Pella (Iowa) naar Grand Rapids (Michigan) is het trouwens 622 kilometer. Markus Lubberts was even oud als Jantje. Als we de Mormoonsite site moeten geloven was Jantje al getrouwd als Jantje Lubberts in 1889, dus nog voor haar eigen scheiding uitgesproken was. Maar er is nog een andere akte kennelijk.

- Op 4 april 1890 kwam Joannnes vrij in Groningen, en treft niemand thuis; het is de vraag of er nog sprake van een huis was. De scheiding wordt uitgesproken op 30 juni 1890 ( het blijkt 23 februari 1890 naar onderzoek)

- Mei 1890 huwelijk Jantje en Markus Lubberts in Grand Rapids. De naam van Jantje is eerst Jantje Lubberts en daarna Jenny Lubberts.

- in december 1890 overleed in het huis van zijn ouders haar broer Sikke, 23 jaar. Ze zal het per brief hebben vernomen..

- Een officieel document , juni 1900, waarin Joannes met een advocaat Jantje daagt om te verschijnen. Joannes woonde in Gouda nadat hij vrijkwam en Leiden werd daarna als woonplaats voor de koopman genoemd. Hij weet dus niet waar ze naar toe is vertrokken met de kinderen. Hij zal ook niet weten dat ze al weer getrouwd is en de kinderen al de naam van hun nieuwe stiefvader dragen.  

- In maart 1897 vertrekt Jantjes' broer Hendrik Jansma naar Grand Rapids, hij is net 19 jaar. Er zal in de familie veel gesproken zijn over het lot van Jantje en haar kinderen en ze zullen zeker blij zijn geweest met haar huwelijk met Markus. Reken maar dat Jantje brieven naar huis heeft gestuurd en het zou bijzonder zijn deze brieven terug te vinden....De ouders hebben het zeker bewaard en toen oude vader Sjoerd terug gehaald werd naar Bergum, leefden nog maar 4 van zijn 13 kinderen.  

- In november 1897 overleed Hendrik in Grand Rapids, 19 jaar oud. Er kan een ongeluk gebeurd zijn op zijn werk.. het is onbekend. Hendrik werd begraven in de wijk East Paris, in Grand Rapids. Jantjes' broer was net weer met haar herenigd en toen overleed hij al.. Een moeilijke brief naar huis.... 

- Juli 1901 Joannes hertrouwt in Leiden met Antonia Stuart, een moeder met al 2 heel jonge zoontjes, geen vader bekend. Joannes' beroep na het krijgen van zijn kinderen met Antonia: koopman, later handelaar in galanterieën.  

Okke 29-7-2015:

No wer fjirder: Jantje gjit mei de 2 famkes nei de VS - wert lytse Joannes bleaun is wit ik net en krekt sa as John van Wolde kin him ek net fine - jong stoarn liket hast wol seker. De famkes nimme de namme Lubberts ek oan - skamte oer de namme van Wolde ? Jantje trouwt mei Markus op 29.05.1890 yn Grand Rapids en wy meie ek wol oannimme dat Jantje har broer Hendrik ek by har yn west hat - syn ienigste grutte suster, kaam der oan op 29 Maart 1897 en ek al stoarn op  7 Nov. 1897 en begroeven yn East Paris, Kent County, Grand Rapids.

Vertaling: Verder.. Jantje gaat met twee dochters naar de VS, waar kleine Johannes is gebleven weet ik niet, en net als John van Wolde die hem ook niet terug kan vinden – jong gestorven waarschijnlijk.. De meisjes nemen de naar Lubberts aan, schamen ze zich voor de naam van hun vader? Jantje trouwde met Markus in Grand Rapids en we mogen aannemen dat haar broer Hendrik bij haar langs is geweest, zijn enige en grote zuster, kwam aan en stierf kort daarna. 

Jantje feroaret har namme en wurd JENNIE LUBBERTS". 

…..'Ha nog niks fine kint oer Dina en sil dat yn Aug. Neisykje mei in nij abonnemint fan ferskillende genealogy sites. Sophia trouwt mei dumny Charles Blackmore op 9 Feb. 1903, en krije foar safier as ik wit mar ien bern : John ( Jack) berne yn Grand Rapids yn 1911, wurd advocaat en ferhuzet mei syn alders yn 1918 nei Erie, Erie County, Pennsylvania. Charles A. Blackmore is der de superintendent fan de City Mission of Evangelical Churches fan 1918 oant 1950 ta.

Se helpe der de homeless, en jowe de earmste minsken underdak en iten ensa. Yn de volkstelling fan 1930 ha se in faam yn hus ( Nellie Sheets) en nog 9 oare minsken as kostgongers (2) 7 op keamers. Sophia stjert op 22 April 1959 yn Erie en har man Charles op 21 Jan 1950 ( 70 jier ald en de man hat hielendal de tiid net han om mei pensioen te gean) - wat hat hij in protte goed dien foar syn medemens en de yn de City Mission is no ek in grutte hal nei him neamd. Ik ha de City Mission ek skreaun om mear gegevens en sadra ik wat hear dat krigest dat ek.

 Ik ha in foto fan Charles Blackmore, moaie kop mei dringende eagen. De City Mission bestjit nog en is yn 1911 oprjochte.  Oanheake binne de fotos fan harren greven yn de Erie Cemetery en yn libben ha se, foar safier as ik wit, altiten op itselde plake wenne - 2698 Peach Street , Erie, Pennsylvania.

Harren soan John A. de advocaat trouwt mei Myrtle Brandt ( berne yn Wisconsin) en krigen foar safier as ik wit ek mar ien soan - John A. Glockner Junior( 22 Nov. 1939 yn Erie) , mar waard John neamd en ek Jacky. Jacky stjert op 28 Maaie 2005 kanker yn Erie , net trouwt en dus de tuokke fan Sophia Jacoba van Wolde stjert ut.

Jantje ( Jennie ) en Markus Lubberts ferhuzje foar 1920 nei Arapahoe, Colorado en der ferstjert JENNIE tusken 1920 en 1930 en Markus is yn de volkstelling 72 jier en widower en wennet allinich. Markus is net wer trouwt en stjert op 76 jier yn Seattle 5 Juni 1934. As ik wer thus kom en mei in een abonnemint kin ik miskien wat mear utpluzje.

It is jammer dat de passagiers listen foar 1892 nei de VS yn grut part weirekke binne en yn Ned. binne se ek net goed bewarre - bliid dat de kloften folk it lan ferlieten mei harren nij Leauwe en sa ? wa wit - it wienen minne tiden. Wat ek in argewaasje foar alde Sjoerd Thysses en de kans nea han hat syn famylje der op te sykjen en ek wer spytich dat der niks fan bewarre is.Hawar, ik hoopje datst hjir wat oan hast mei de bytsjes oer Jantsje Jansma's neiteam'...

Vertaling: …ik heb nog niets kunnen vinden over Dina en neem een abonnement op verschillende genealogie sites. Sophia trouwde met dominee Charles Blackmore op 9 Feb. 1903, en ze kregen voor zover ik weet, maar één kind John ( Jack) geboren in  Grand Rapids yn 1911. Hij wordt advocaat en verhuisd met zijn ouders naar Erie, Erie County, Pennsylvania. Deze dominee is ‘opzichter  van  stads missie evangelisatie kerken’ van 1918 tot 1950. Ze helpen daklozen en geven de armsten eten en onderdak. In de volkstelling van 1930 hebben ze een dienstmeid, met nog 9 mensen als kostganger op kamers.

Sophia overlijdt op 22 april 1959 in Erie en haar man Charles op 21 januari 1950. Hij werd  70 jaar oud en had helemaal geen tijd om van zijn pensioen te genieten. Hij heeft veel goeds gedaan voor zijn medemens en in de stadmissie is er nu ook een grote hal naar hem genoemd. Ik heb deze City Hall aangeschreven om meer gegevens, weet ik wat dan laat ik het weten. Ik zag een foto van Charles Blackmore, mooie kop met indringende ogen. Ik heb de foto’s van de graven ook naar je toegestuurd; Erie kerkhof en hun hele leven hebben ze op het zelfde adres gewoond voor zover ik kan nagaan; 2698 Peach Street , Erie, Pennsylvania. Sophia stierf aan pancreas kanker ze had een lijden van 3 jaren met op het laatst een longinfectie. Hun zoon John A. Glockner Junior( 22 Nov. 1939 in Erie) werd Johan en Jacky genoemd. Jacky overleed 28 mei 2005 aan kanker in Erie, en was niet getrouwd. Zo stierf de tak van Sophia uit. Hieronder op deze bladzijde meer over deze zoon. 

Jantje ( Jennie ) en Markus Lubberts verhuisden vóór 1920 nei Arapahoe, Colorado en daar overleed  Jennie tussen 1920 en 1930, en Markus was tijdens de volkstelling 72 jaar en weduwnaar en woonde alleen. Hij hertrouwde niet en overleed met 76 in Seattle op 5 juni 1934. Misschien dat ik het nog ga uitpluizen. Jammer dat de passagierslijsten vóór 1892 naar de VS zo goed als verloren zijn gegaan, en in NL zijn ze ook niet goed bewaard – blij dat de massa’s mensen het land verlieten met hun Nieuwe Geloof- wie weet; het waren barre tijden.

Wat een ellende rondom oude Sjoerd, hij heeft nooit de kans gehad zijn familie op te zoeken en zo jammer dat er niets van is bewaard'...

Erie, Pennsylvania, een snel groeiende stad  rond 1912. De stad waar Jantjes dochter Sophia woonde en overleed in 1959, 75 jaar.

Route van Grand Rapids in Pennsylvania waar Jantje woonde met Markus, naar Sophia en haar man en zoontje. Van Grand Rapids naar Erie is 470 kilometer rechtstreeks, maar in werkelijkheid veel langer omdat ze een meer over moesten steken of ten zuiden van het meer moesten reizen. Sophia trouwde in 1903 en hun zoontje werd in Grand Rapids geboren, dus haar kleinkind heeft Jantje zeker gekend. 

De route van Erie - waar dochter Sophia en haar gezin woonde- naar Arapahoe, waar Jantje en Markus naar toe verhuisden vóór 1920, is enorm voor die tijd; 2300 kilometer. Vanuit het standpunt van Jantje moet dit een enorme aderlating zijn geweest, want haar dochter en kleinkind kon ze nauwelijks meer bezoeken.. Waarom zouden ze zo ver verhuizen.. ? 

Van Grand Rapids naar county Arapahoe is ongeveer 1600 kilometer, in Denver, wijk Englewood. Het werpt de vraag op waarom dominee Blackmore en Jantje zover verhuisden al voor 1920. Arapahoe stond eerder bekend om de goudzoekers. Jantje is als Jennie Lubberts overleden en begraven in Denver (Fairmount Cementry) in september 1923 (Bron:  find a grave). De zoektocht gaat verder. 

Reconstructie 4. 

Ansichtkaart van Englewood (bij Denver) in Colorado. 

Englewood  (www.englewoodgov.org)

Englewood Arapahoe..in de buurt van Denver in het midden van de VS.... Wat is de historie van deze plaats.. Een kleine gemeenschap begint zich te vormen rond het midden 1850, aangetrokken door de goudriviertjes. Er ontstond een grotere gemeenschap toen vooral Zweedse landverhuizers hier naar toe trokken. De infrastuur werd beter, er kwamen handige uitvindingen, en het gebied trok steeds  meer 'settlers' aan. Het werd een tijd lang, voor 1900, een ruige bedoeling met schiettenten, vechtpartijen en 'fancy women'. De stad kreeg een naam: Englewood, dank zij de overvloedige bomen. Er kwamen scholen en de schiettenten werden verboden. In 1905 werd een Zweedse arts uit Englewood landelijk bekend vanwege zijn behandeling van tuberculose. Er werden sanatoria gebouwd met behulp van kerkgemeenschappen en fondsen. Voor de sanatoria werden patiënten in buitententen geplaatst, dat zou gezond zijn en de longen sterken. 

Hypothetisch zou je kunnen denken dat Jantje tbc had gekregen en ze daarom de lange reis maakten naar Denver..of de dominee was daar nodig. 

Deze foto.. ik weet niet of het wel de juiste persoon is. Jennie overleed in 1923, 64 jaar oud. De kinderen op de foto zijn naar mijn idee jongens. Jennie kwam met 28 jaar naar Amerika en heeft drie zonen met Markus gekregen:

1. Albert Lubberts, 1891, Grand Rapids, vernoemd naar de vader van Markus

2. John Lubberts, 1893 GR, vernoemd naar Jantjes' broer Jan die op 19 jarige leeftijd was overleden in 1891, als soldaat op weg naar Indie

3. Henri Lubberts, 1899, GR, vernoemd naar Jantjes' broer Hendrik, overleden met 19 jaar in Grand Rapids in 1897.

(Op US Census zijn meer Jennie Lubberts te vinden, zelfs een Klaas Lubberts die getrouwd was met een Jennie Lubberts in de buurt van Grand Rapids; Paris. Trouwens met elke naam 'Lubberts' verschijnt deze foto). 

Okke 10-9-2015

"Ik bin der fan oertsjuge dat dit Jantje Jansma net  is – it soe ommers yn de 1890’er jieren nommen moatten ha en de klean fan Jennie sawol as dy fan de 2 jonkjes passe gewoan net by dy tiid.

Ik liket folle mear op in foto ut de tiid 1910 –1930 neffens my hjer".

Vertaling:: ik ben er van overtuigd dat dit Jantje niet is, de foto zou rond 1890 genomen moeten zijn, en de kleren zijn de kleding rond 1920-30).

Toch zou het Jantje wél kunnen zijn, want de jongetjes zijn denk ik 4 en 2, dan wordt het jaartal 1895. Is deze kleding in de VS dan gebruikelijk?

Okke 17-8-2015

"Moai ek datst op 3 Aug. ek in tulpke as oantinken oan Jantje Jansma by it hof fan har setten hiest ('Find a grave").

Ik fun ek datst immen bedankt hiest foar in foto fan Jantje - hast der ek in kopij fan dyst my stjure kinst.

Is dat ien mei 2 bern en miskien jonkjes want dan kin ik dy hiel wat fertelle hjer.

Ik tink dat ik it mystearjes oer Dena/Dina ek aardig yn hannen en ha ek wat documintaasje garre dat ek folle mear bewiis bewiis jowt oer Jantje en Markus en famylje".

Vertaling:.. ‘mooi dat je een tulpje als aandenken aan Jantje Jansma bij haar graf hebt gezet (Find a Grave). Ik zag ook dat je iemand bedankte voor de foto van Jantje, heb je er een kopie van die je mij kan sturen. Is dat iemand met 2 jongetjes? Verder denk ik dat ik het mysterie over Dina ook aardig in handen heb, ik heb documentatie over de families’. 

Okke 29-7-2015. Okke heeft uitgezocht waar Markus Lubberts vandaan kwam

EEN STUKJE OER DE FAMYLJE LUBBERS :  Albert Lubbers en Janke Ludzerds Doornbos. 

22-11-1862

Het gezin Zondervan was al op 30-3-1860 van Smilde naar Rundeveen gekomen,maar ze hebben toen eerst in Vastenow (Nieuw Dordrecht) gewoond. Waarom hij zich lange tijd Zondervan heeft genoemd is onbekend. Hij was Albert Lubbers (of Lubberts), geboren in Smilde op 22-7-1818. Hij trouwde op 27-3-1850 in de gemeente Ooststellingwerf met Janke Doornbos, geboren 21-5-1818 in Wijnjeterp, gemeente Opsterland.
Hun oudste kinderen werden in Ooststellingwerf geboren, daarna hebben ze in Smilde gewoond. In Vastenow werd hun zoon Harm geboren. De oudste zoon werd ingeschreven als Lubbers, de volgende drie als Zondervan. Door de rechtbank werd later die namen veranderd in Lubbers, alleen Markus behield de naam Zondervan.
Janke Doornbos overleed hier op 16-7-1867. Lubbers (er staat dan bij ook genaamd Zondervan) hertrouwde op 2-7-1868 in Emmen met Annechien Postema, geboren 29-5-1831 in de gemeente Leek. Uit dit huwelijk werden twee dochters geboren.
Albert Lubbers stierf op 18-4-1876. Annechien Postema hertrouwde op 13-6-1878 met Harm Meijering (15). Zij overleed op 29-3-1904 in Munsterscheveld.
In de volksmond stond deze familie nog heel lang als Zondervan bekend. Drie zonen werkten later in Duitsland en werden daar Katholiek. De oudste van hen, Egbert Alberts, heeft hier gewoond. De tweede, Ludserd Alberts, was scheper in Brok (Wesuwe), toen hij daar ongehuwd overleed. Men schreef daar van Hermann Caspar Lübbers. Markus was hier na 1886 niet meer te volgen. De zoon Harm was pachtboer in Versen Duitsland.

Sofia Blackmore-Lubberts (van Wolde)  en haar zoon John en kleinzoon John

De grafstenen van Sophia van Wolde en haar man, dominee Charles Blackmore yn Erie Cementry. 

Sophia en Charles woonden in Erie, aan de kust van het Eriemeer in Pennsylvania, Noord Amerika. Ze krijgen een zoon:

1. John/Jack Arthur Blackmore, geboren in Grand Rapids in 1911. 

Hun zoon John werd later advocaat. John Arthur Blackmore trouwde 3 keer. John was 38 jaar  tijdens zijn huwelijk met Mary Ada Hipwell en zij 33 jaar. Het was Mary's 5e huwelijk (..). Ze trouwden op 14 mei  1949 in de Lutherse Kerk in Frederic County, Virginia. 

John A. Blackmore trouwde eerder met  Myrtle Brandt. Zoon:

1. John A. Glockner Junior, geboren 22 november 1939 in Erie. Hij werd ook Jack genoemd net als zijn vader. Overleden op 28 mei 2005 aan kanker in Erie; ongehuwd, 66 jaar. Hij zat bij de US Army evenals zijn ouders John en Mytle.

Blackmore, John "Jackie"

MADISON - John A. "Jackie" Blackmore, age 66, of Madison died on Saturday, May, 28, 2005, at the Don and Marilyn Anderson Hospice Care Center. He was born on November 22,1938, in Erie, Pennsylvania, the son of John and Myrtle (Brandt) Blackmore. John graduated from Madison East High School on June 14, 1957, and from Luther College in Dekorra, Iowa on June 2, 1963. He served in the United States Army reserve from July 1, 1963 until June 3, 1969. He is survived by several cousins other relatives and friends. Funeral services will be held at GUNDERSON EAST FUNERAL HOME, 5203 Monona Dr. at 2 p.m. on Wednesday, June 1, 2005.

Okke 17-8-2015

"In pear priuwerkes fan my.

1. It bewiis fan Sophias’ weigean – se seit hjir dat se yn Amsterdam berne is – is dit wol wier ?

Dy stakker is oan pancreas kanker stoarn he en der 3 jier mei dwaande west hast – wat in lijen foar dy stakker.

Sa te sjen tink ik dat de long ynfeksje har yn it siken hus de das omdien hat

2. John Arthur’s 3 de houlik en it fiifde fan syn 3de frou Mary Aida Hippel op 14 Maaie yn de United Lutherse tsjerke yn Frederick County Virginia.

Ek nijsgjirrig dat de alders fan Aida Hippel itselde adres ha as dat fan John Arthur’s alders.

Wa wit wat hjir sa allegearre oan de gong is mei dy trouwerijen.

It is swier wurk om alles wat yn de VS ut te pluzjen en de records lizze faak of net iepen of bekind makke binne.

Wat is it dan in oare saak yn Fryslan net

Oh ja dy Johannes Petrus van Wolde hat ek as koffiehuis bediende oan de slag west yn Ljouwert, berne 15.014.1958  yn Grins Rooms Katholyk en him ynskriuwe litten yn Ljouwert op 10.10.1876.

Dit mantsje hat wol wat by de ein han he – in pierewiet,swalker en dogeniet and a conman to boot.

Gjin wunder dat Jantsje him sed wie en opstapt is – kwaadwillige verlating van het huwelijk stjit der op der op de papieren mar de datum fan de echtscheiding doogt ek net want dan soe Jantsje bigamie spyle ha mei Markus Lubbers.

Der steane 2 datums op papier en it moat de earste west ha yn pleats fan de Juni datum.

Letter wat mear oer dy tuokke fan de famylje.

Pas goed op mekoar en in doog fan us hjir"

Vertaling: ... 'Een paar nadenkertjes van mij:

1.      Het bewijs van Sophia’ memorial, ze noemde dat ze geboren was in Amsterdam, is dit we de waarheid? De stakker heeft 3 jaar lijden gehad en is overleden aan pancreas kanker. Ik denk dat de long infectie in het ziekenhuis haar de das heeft omgedaan

2.      John 3 e huwelijk met Mary, bijzonder is dat haar ouders hetzelfde adres hebben als John’s ouders. Wie weet wat er allemaal speelde met alle huwelijken…

Zwaar om alles uit te zoeken wat er in de VS gebeurde, de documenten zijn vaak niet openbaar..wat is dat anders dan in Friesland, niet..?'...O ja, Joannes Petrus van Wolde..de papieren van de echtscheiding.. de data kloppen niet.. er staan twee data en het moet de eerste zijn in plaats van juni.. 

Het overlijdens document van Sophia's man en het huwelijk van haar zoon John. 

Okke 2-8-2015

"Hoi Sytie,

Dus hast wer in moai stikje wurk dien en de van Woldes ha ek in stientsje tsjin de dy smiten - fantastisch allegearre.
1. Op 11 Nov. 1887 siet Johannes Petrus van Wolde geincarcereerd in Assen wegen oplichting.
2. De echtscheiding was op 23 Feb. 1890 en dus kon Jantje wettelijk gaan trouwen in de VS met Markus ( Marcus, Martin) Lubbert op 29 Mei, 1890.
Ik weet niet of je het je bekend is dat het huwelijk tussen Jantje ( soms ook Jannie, maar meestal Jennie) nog gezegend werd met 3 Kinderen allemaal jongens.
1. Albert geb. te Grand Rapids 29 Mei 1891.
2. John geb. te Grand Rapids 29 Nov. 1893 

3. Henry geb te Grand Rapids 17 Maart 1899.
Helaas zijn John en Henry heel jong gestorven  en ook Albert is tragisch omgekomen op 8 Juni 1935 en had maar een kind die een zekere roem verwierf in de US Navy en alhoewel gehuwd had geen kinderen.

Sjoerdina van Oostenbrugge- Lubberts (van Wolde)

Okke: 
Sjoerdina ( Diena, Dena, Dina) trouwde op 25 Jan 1905 met John van Oostenbrugge, een jonge weduwnaar, en timmerman / meubelmaker, in Kent Grand Rapids. Diena stierf ook jong (misschien in de kraam) en zeker zonder kinderen in de wereld te hebben gebracht. Diena was een klerk in een kantoor toen ze trouwde.
John is later weer getrouwd ( 2 vrouwen heel jonge verloren) en kreeg nog een dochtertje bij zijn 3de huwelijk. Hij eindigde als een grote en wel gerespekteerde ondernemer en huis bouwer in Grand Rapids.
Sophia - dat verhaal heb ik je al verteld - Sophia was kapster ten tijde van haar huwelijk.
Ik moet hier en daar nog wat detailles finaliseren maar overigens tevreden met wat ik gevonden heb en ook met het mogelijke bewijs materiaal.
Markus, was huisschilder en woonde jaren lang in hetzelfde huis aan de Visserstraat 20 in Grand Rapids.
We kunnen met grote zekerheid vaststellen Sytie dat Jantje en Petrus van Wolde en ook Jantje en Markus geen "neiteam" in de VS van vandaag hebben achtergelaten.
Wat een bewogen leven heeft die Jantje toch gehad - verdomme ik kan jer heel eerlijk zeggen dat ik de tranen een paar keer in mijn ogen heb gehad over haar leven en tegenslagen, maar ook een zekere blijdschap dat Jantje en Markus toch een goed leven hebben gehad samen in de VS en nooit over scheiding hebben gedacht.

Je denkt dan ook - wat soe alde heit Sjoerd silliger hjir fan sein ha - dy stimme is ek foar ieuwig stil he".

Vertaling: je denkt onwillekeurig aan de oude vader Sjoerd zaliger, wat zou hij ervan gezegd hebben..de stem is voor eeuwig stil..he)

De enige overgebleven zoon van Jantje en Markus:Albert Lubberts

Albert Lubberts (1891-1935) trouwde Faith Anna Cole, en ze krijgen een zoon:

1. Albert (Ace) Cole Lubberts, geboren in 1915. 

Albert Cole Lubberts (1915-2001) trouwde Dorothy Kyle (1917-2015)  in 1945 in Hawaii, 3 kinderen:

1. Jeffrey Lubberts, 1950

2. Albert Cole Lubberts, 1952

3. Monique Lubberts, 1955. 

Okke 22-8-2015

"…’Hoi Sytie,

It is sa maklik nei concluuzjes te springen he en ik ha (wer) fout west.

De soan fan  Albert Lubberts hie mar ein bern sa ik al earder skreaun hie – Albert “Ace”Cole Lubberts, berne 10 Aug. 1915 en stoarn 13 Sept 2001 begroeven op it militaire hof Leavenworth National Cemetery, Leavenworth County, Kansas – Section 54, Row 9, Grave 29.

 Albert trouwde mei Dorothy Margaret “Irish” Kyle yn 1945 yn Hawaii, berne yn 1917 ynb Forth Worth Kansas, stoarn 28 Juni, 2015 en begroeven mei Albert Cole Lubberts.

Neffen wat ik ferline wike utpluze hie dat ik gjin bewiis fine koe dat se bern han hienen.

No wit ik dus it wol oars want by har ferstjerren stie dat se oerlibbe wie troch 3 bern, 4 beppesizzers en 5 oerbeppe sizzers. Moai dat wy witte dat it Jansma/ Lubberts bloed dus net utstoarn is.

Ik sil myn best dwaan wat mear ut te finnen leave nar dan kin nog wol ris in skoftsje duorje mei net warber lofterhan ensa"….

Vertaling:  Het is zo gemakkelijk met conclusies om te springen en ik heb hierin een fout gemaakt. De zoon van Albert Lubberts  bracht één kind voort: Albert Cole Lubberts, geboren 10 augustus 1915 en overleden 13 september 2001, begraven op het militaire hof. Deze Albert trouwde met Dorothy Kyle in 1945 in Hawaii.  Ik heb uitgeplozen dat ze geen kinderen hadden. Maar nu heb ik toch gevonden, door haar memorial, dat ze 3 kinderen, 4 kleinkinderen en 5 achterkleinkinderen heeft. Mooi dat we nu weten dat het Jansma/Lubberts bloed niet is uitgestorven. 

Dorothy Kyle, getrouwd met Albert Lubberts; de kleinzoon van Jantje Sjoerds Jansma. Dorothy was  een officier in de 2e wereldoorlog:  

Okke 22-8-2015

....."Dorothy wie in lieutenant yn de US Navy. De 3 Bern wienen :

• 1. Jeffry Kyle Lubberts, berne 8 Juni 1950 yn Ventura County, California. Jeffry trouwt mei Paula J. Lubberts ( maiden name wit ik net) Paula is berne op 4 Juli 1945.
• 2. Albert Cole Lubberts, berne 23 April 1952 yn San Diego. Albert trouwt mei Anita L. Martin( 29 jier ) yn Harrison, Texas.
• 3. Monique Lubberts, berne 4 Maaie 1955 yn Norfolk, Virginia.

Wit fjirder niks oer harren neiteams beroppen of mei wa Monique eins trouwt is.

It soe ut te finen weze troch Albert “Skip” yn Olathe. Harren alders ha it goed dien yn WO en beide begroeven op wat se neame The Old Soldiers Cemetery".

Vertaling: Dorothy was luitenant bij het Amerikaanse leger. De drie kinderen zijn:

1.      Jeffry Kyle Lubberts, 1950, en huwde Paula

2.      Albert Cole Lubberts, 1952, trouwde Anita Martin

3.      Monique Lubberts, 1955

Vertaling:Ik weet verder niets over nakomelingen, beroepen, en of Monique getrouwd is. Misschien dat het uit te zoeken valt via Albert ‘Skip’, in Olathe. Haar ouders deden het goed in WO2 en zijn beiden begraven in wat ze nomen Het Oude Soldaten Kerkhof.  

Okke 24-8-2015

......"It is ek nijskjirrich dat je sjogge dat dizze famylje de achternamme fan de frou brukt as de 2 de namme fan harren bern en dus ek sa mei Jeffrey Kyle Lubberts. In undersyk wurd ek swirder makke trochdat de Yankees de achternamme fan de frou falle litte –dat dogge de Ingelsen en de Australiers trouwens ek. Ik fyn it Ned. ( soe dit ut de Napoleonske perioade stimme ?)  fan de dubele namme folle moaier en ek makliker nei te gean".

More info yet to come.

Bliuw sun"......

Vertaling:  Interessant is dat deze familie de achternaam van de vrouw gebruikt als tweede naam en ook voor de kinderen. Het maakt het ( genealogische)  onderzoek moeilijker , omdat de Yankees de achternaam van de vrouw weer laten vallen- dat doen de Engelsen en Australiërs ook. Ik vind de Nederlandse manier van dubbele namen mooier en ook gemakkelijker na te gaan (zou dit uit de napoleontische tijd stammen?).

Familie Lubberts

Markus' oom Harm Lubberts (waarschijnlijk zijn oom) is  ook naar Amerika, Grand Rapids gegaan. Op 'Find a grave' zijn op het kerkhof Oost Drenthe (cementry East Drenthe) zijn veel familieleden begraven van Harm en Trijntje Lubbers. Harm zou geboren zijn in 1831 en overleden in Grand Rapids in 1913.Markus wist al dat zijn oom in Grand Rapids woonde, en er zullen brieven over een weer geschreven zijn. Zou het dan zo kunnen zijn.. dat Jantje ook niet geheel toevallig naar Grand Rapids afreisde? Dat Markus en zij elkaar al kenden in Nederland? Jantje heeft zeker met de kinderen niet meer in de buurt van haar onberekenbare ex echtgenoot Joannes van Wolde willen leven. 

Tot nu toe is de stamboom nog steeds doorlopen, terwijl we eerst dachten dat Jantje Sjoerds Jansma onvindbaar was... Hier de kwartierstaat van een van de kleinkinderen van Jantje uit de VS. 

De syktocht giet troch, ik sil ris wat op Facebook omstúne". 

Vertaling: de zoektocht gaat verder, ik ga wat rondneuzen op Facebook)

Ed Foisie, getouwd met de weduwe van Albert Lubberts (zoon van Jantje)

Okke 25-8-2015. (Een stukje tekst over de snelle treinmachinist, een stoomtrein, die bediend werd door Emanuel, hertrouwt met Faith Anna Cole.  

......"Hoi Sytie,
Hjir in tige moai stik oer Eamanuel “ ED” Foisie, in beromt spoarman ut de stoomtiid.
Ed, berne 27 Nov. 1884 trouwde earder mei Lillian Popp op 27 Maart 1909.
Ik tink dat EW en Lillian skieden binne, se hienen 3 bern tegearre
Ed ferstoar op 20 Aug. 1965 yn King, Seattle.
Syn 2de frou de widow fan Albert Lubberts ferstoar op 21 Maaie 1956 ( 64 jier ald) yn King, Seattle.
As in alde machine man dyt ek in stoombewiis hie tusken 1967 en 1992 en dus mei stoom traktors ride mocht, wat soe ik it moai fun ha by Ed op de plaat te stean en him warber achter de tsjettel te sjen en hurde ride dan de measten fan syn tiid genoaten"......

Vertaling:Een stukje tekst over de snelle treinmachinist, een stoomtrein, die bediend werd door Emanuel, hertrouwt met Faith Anna Cole.  Hoi Sytie, hier een mooi stuk over Emanuel ED Foisie, een beroemd spoowegman in de stoomtijd. Ed, geboren in 1884, was eerder getrouwd geweest. Ed overleed later in 1965 in King, Seattle. Zijn tweede vrouw was de weduwe van Albert Lubberts (Albert was de zoon van Jantje) Faith Anna Cole.  Ed had een stoombewijs en mocht dus met tractors rijden. Ik had het mooi gevonden wanneer ik Ed bezig gezien zou hebben achter de stoomketel  en hem sneller te zien rijden dan de meeste van zijn tijdgenoten (met de stoomtrein).  

..."Hoi Okke,

Wat in moaij ferhael, ja do hiest wol mei wolt op dy snelle stoomtrein..! Wat koe dyn man hurdt ride net, en er in sport fan meitsje dat hij binnen de tiid de einstreep helle! Wat hast dat wer prachtich goed opsocht! No nim ik de pet (ha ik net) foar dij of!!! Ik wurkje it no út en hie hjir noch net op reagearre mar wirklik it neiteam fan Jantje giet troch. Foar de simmer tochten we noch dat se unfyndbar wie, en soch no ris!"....

Vertaling:Wat heb je een mooi verhaal gevonden! (het gaat over onderstaand verhaal, waar gebeurd). Petje af! Ik werk het uit, en het nageslacht van Jantje gaat door; voor de zomer dachten we beiden dat ze onvindbaar was, en kijk nou!

"Emanuel Maximillian "Ed" Foisie went to a steam engineering school conducted by the YMCA in Boston, then to the Panama Canal construction for a year before he came to Seattle and hired out for the NP as an engine wiper. He became a fireman on June 26, 1904, and engineer on June 26, 1909.

Ed was without equal for making up time during my time as a mountain dispatcher. Before the Eagle Gorge line change Number 25 was scheduled 3 hours 28 minutes Yakima to East Auburn. A good engineer would do it in 3
hours 10 minutes when late, a poor engineer 3 hours 20 minutes but Ed was the only one who consistently broke the 3 hour barrier. His time was 2 hours 57 minutes. "Crying" Claude Shoemaker was the only other engineer I
can remember equaling this time and he did it only once. The incredible segment was Eagle Gorge to Kanaskat. Ed would cover this little stretch in 12 minutes and all others used 15 minutes.

I have a whole bunch of memories of riding with Ed and watching his runs. He told me once that Road Foreman H.H. Goodrow had scolded him for running too fast. His reply was "Little Jimmy expects me to run that fast and that's how fast I'm going to run." Another time all of the First Subdivision trains were detouring via the Buckley Line because of a big
washout near Ravensdale. The first morning Number 1 came this way Ed was the engineer and I issued an order telling Number 1's extra to take siding at Buckley to meet Number 4's extra. (This was before 25 & 26) Ed later told me when they stopped to head in the section foreman came running up with his arms waving saying you can't use that siding, the track's not good enough. Ed's reply was "Little Jimmy told me to take siding here and that's what I'm going to do." He said they rocked back and forth but made it. When I came to work the next night the siding had been taken out of service.
It was always fun riding with Ed on Number 5. When the stop was made at the Eagle Gorge Logging Company spur, the fireman would run over to the cookhouse and bring back a delicious apple pie for us to share. One winter when I was working at Stampede Ed sent word that he would be on Number 5 and would like for me to cut him a Christmas tree. With seven or eight feet of snow on the ground all the little trees were buried. Best I could do was cut the top off a taller tree sticking out of the snow. I was still struggling to plow my way up to the track when Number 5
arrived. Then it was a real effort pulling the tree through the little door in the side of the diesel engine. Ed was constantly chewing Black Jack gum and once after one of his fine runs I had the operator at Auburn Depot hoop up a pack with his train orders.  You've probably heard me tell those stories many times before but it's always fun to reflect on the days we thought would never end"

"Sa’k sei;  hij soe wat fertelle kinne en wa wit wat hij oan syn stiefsoan meijun hat ensa".
 
Vertaling: zoals gezegd, hij zou wat te vertellen hebben gehad, en wie weet wat hij aan zijn stiefzoon doorgegeven heeft.

Ed Foisie (1884-1965) , geen familie, maar wel een prachtig verhaal over zijn stoomtrein. Hij is begraven in Hollyrood cementry, Seattle. 

Okke 25-8-2015

"Hoi Sytie,  Nog in stikje oer Emanuel Foisie". 

Vertaling: nog een stukje over Emmanuel

"For example, Jim Fredrickson likes to tell the tale of how an official once asked Emanuel Maximillian [better known as 'Ed'] Foisie (6-26-04, 6-26-09) why he was running so fast. His response is one for the record books: ''Little Jimmy expects me to go that fast and that's how fast I'm going to go!'' In an age where a good time over the mountain was about three hours and ten minutes, Fredrickson states Foisie's better trips took about two hours and 57 minutes.
In addition to those already mentioned, there was Max King (9-5-17, 7-11-42), local railroad history author; Albert Farrow (9-28-36, 6-1-43), whose photos can be seen in many publications, including the Mainstreeter; Francis Scobee (9-3-40, 4-11-45), a future Road Foreman on the NP and father of Dick Scobee, one of the astronaut's killed in the Challenger disaster; and James Arthur Darker (6-22-17, 7-8-42), of whom we shall see a little more.
Finally, there is one young fireman on the 1948 list who is still in the cab in 1997--though sometime later John Henry Christensen (11-1-44) made engineer.
-John Phillips". 

....."Moai dat sokke ferhaaltsjes bewarre bleaun binne net en ek nog in plaatsje fan syn gref op it Hollyrood Cemetery".....

Vertaling: mooi he dat zulke verhalen bewaard zijn gebleven en ook nog een plaatje van zijn graf.

Albert Lubberts, oudste zoon van Jantje en Markus in de VS. 

Okke 25-8-2015

Wat fan de aldste soan fan Markus Lubberts en Jantje Jansma;

....."Hoi Sytie,
Dit is de sollicitaasje fan Albert Lubberts, de aldste en ienigste oerlibjende soan.
In flinke man he 180 cm en 165 pun.
Albert sollicitearre by de Northern Pacific Railway Company en waard der dus ek oannommen as wisselman. It oare fan him witst al he, Okke"......

Vertaling: Dit is de sollicitatie van Albert Lubberts, de oudste en enigst overlevende zoon. Een flinke man van 1.80 en 165 pond (82,5 kg). Albert solliciteerde bij de Noordelijke Oceaan Treinroute en werd aangenomen als wisselman. 

Okke 25-8-2015

"Moarn Sytie,Ik bedobje dy suver tink.

1.  Foto – Solicitaasje fan Albert Cole Lubberts (1915-2001) by de Northern Pacific Railroad Company, krekt sa as syn heit silliger, 24 Feb. 1936 as in kantoar jonge ( 21 jier !) foar in lean fan $2.35 per dei.
Sa te sjen ek in grutte sune jongkeardel fan 180 cm. en 150 pun, moai slank  dus, blaue eagen en ljocht hier mei in donker plakje hier der yn.
 
2. Foto – it trouw bewiis fan Faith Cole Lubberts en Emanuel Maximillian Foisie yn de Holy Rosary Rectory.
Gjin tsjerke houlik dus en kin dus oannimme dat Faith net katolyk wurden is en harren protestant Leauwe oanholden hat.
 
3.Foto – Albert Cole Lubberts hat it net sa lang utholden as kantoar jonge by de spoarwegen want  op 16 Sept, 1936 stapt er op en dernei nei de US Navy fansels wert hij in prachtige carriere makket en it ta Lieutenant Commander makket.
Sa leave dat is for no genoch oer it neiteam fan Jantje Sjoerds Jansma.
Ik ferwunderje my trouwnes ek – soenen de jongens fan Thys Sjoerds wol witten ha dat harren muoike Jantje der al 16 jier siet eart Okke Thysses der hinne gien is – bewiis ha wy net fansels.
Wat soe alde Sjoerd Thysses hjir allegearre fan witten ha".

Vertaling: Goedemorgen Sytie. Foto 1: sollicitatie van Albert Cole Lubberts bij de spoorwegen, net als zijn overleden vader. Op 24-2-1936 als kantoorjongen van 21 jaar voor het loon van 2.35 dollar per dag. Foto 2: het trouwbewijs van Faith Cole Lubberts met Ed Foasie in de Holy Rosary Rectory ; geen kerkelijk huwelijk dus en je kunt dan aannemen dat Faith niet katholiek is geworden en haar protestants geloof aangehouden heeft. Foto3: Albert Cole heeft het als kantoorbediende niet zo lang uitgehouden van op 16-9-1936 stapt hij op en daarna naar de US Navy, waar hij een prachtige carrière maakt en het tot luitenant commandant brengt. Ik vraag mij af, zouden de zonen van Thijs Sjoerds Jansma (en Wytske van der Meulen) wel geweten hebben dat hun tante Jantje al 16 jaar in de VS woonde voordat  de eerste emigrant Okke Jansma  (in 1905) er naar toe ging, bewijs hebben we niet natuurlijk. Wat zou oude Sjoerd hier allemaal van geweten hebben... 

Okke 10-9-2015

"Faith Anna Cole hast goed toplak setten hjer.
It is hast unmmooglik om de 3 bern fan Albert Cole en Dorothy Kyle ut te sykjen.
Ik begjin no net mear mei Facebook en hast gelyk Sytie der koest miskien nog in soad mei fine kinne..".

Vertaling:Faith Anna Cole heb je goed neergezet hoor (in het parenteel). Het is haast onmogelijk om de 3 kinderen van Albert en Dorothy uit te zoeken. Ikzelf begin niet meer met FB en je hebt gelijk Sytie, daar zou je misschien nog veel kunnen vinden..

Okke 10-9-2015

"Wat ik ek neisjoen ha moat min ek foarsichtig weze mei de nammen – Lubber, Lubbers, Lubberts ensf. yn de folkstelliingen en oare records.
Sa bin ek oeren kwyt rekke op bline paadsjes en it ienigste wat dan wichtig is binne de concrete bewizen – sa as trouw aktes, berte aktes, social service, militaire tsjinst, greven en krante adfertinsjes  ensf.
Yn Ancestry.com en My Heritage en ek oare data banks moast faak in moai poepke jild betelje om de gegevens te krijen.
Ha’k ek dien en dan sels ek nog faak net werst om sykest.
It soe my wol ferheuge en bliid meitsje ast wat mear oer oer de 3 oerbeppe sizzers fan Jantje Jansma fine koest.
Ik leauw fest dat dy ek net folle witte soenen oar de Jansma ferbining".

Vertaling: Wat ik ook nagekeken heb, men moet voorzichtig zijn met de namen Lubber, Lubbers, Lubberts enzovoorts  in de volkstellingen en andere records. Zo ben ik alleen al uren kwijt geweest op blinde paadjes en het enige wat dan belangrijk is zijn concrete bewijzen, zoals de aktes, kranten advertenties, militaire dienst, graven, gemeenten. In Ancestry en My Heritage en andere data banken moet je vaker geld betalen om gegevens te krijgen. Heb ik gedaan maar dan nog krijg ik de informatie niet die ik zocht. Het zou mij  zeker verheugen wanneer je meer te weten zou komen over deze 3 achterkleinkinderen van Jantje. Maar ik geloof ook dat zij niet veel weten over de verbinding met de Jansma’s..  

Okke 10-9-2015

"Ja Okke wie de paadwizer foar de oare sibbels he en koest best gelyk ha oer Tjibbe Gearts syn preekjen.
Dy sei ek tsjin syn frou ( it wie in tige min houlik) op in dei – IK GJIEN EFKES NEI AMERIKA TA.
It ferbaast my eins wol dat Okke en de oaren net nei Grand Rapids gien binne want der sieten doe ek al bosken Friezen, grinzers ensa mar Okke teinde nei Montana ta wat doe nog hast in soarte Wild West wie.
Dan hast ek nog de fraach Jantje yn Grand Rapids en har broer Riekel yn Argentinie – safolle fragen he.
It wienen minne tiden yn de Fryske agraryske yndustry en in soad seagen gjin takomst ek oproer yn it tsjerke libben mei skieding ensa en de dumnys dyt der hinne gien wienen ha it folk der doe ek hinne lokke.
Skiednis herhellet sich herhellet sich Sytie altiten mar wer.
In soan fan Tsjibbe Gearts is letter ek nei Amerika gien he".

Vertaling:Ja Okke (Jansma, emigratie 1905) was de wegwijzer voor veel andere verwanten en je zou best gelijk kunnen hebben dat Tibbe Geerts van der Meulen (uit Burgum en familie, bekend Fries dichter en uitgever) erover sprak in zijn preken. Die zei tegen zijn vrouw (het was een slecht huwelijk) op een dag; ‘ik ga eventjes naar Amerika.” Het verbaasd mij wel dat Okke en zijn broers niet naar Grand Rapids gingen want ook daar zaten al vele Friezen, Groningers, mar Okke ging naar Montana wat in die tijd nog haast het Wilde Westen was. Dan is er de vraag waarom Jantje naar Grand Rapids ging (mijn idee: ze kende Markus al, en zijn familie woonde er; Sytie)en Rykel naar Argentinië (Jantjes’s broer); zoveel vragen. Het waren barre tijden in de Friese agrarische industrie en velen zagen geen toekomst en ook de oproer in het kerkelijk leven met de kerkscheuring.. de dominees die emigreerden lokten ook daar de mensen naar hen toe. De geschiedenis herhaald zich en herhaald zich altijd weer.. Een zoon van dezelfde Tjibbe Gearts (van der Meulen) is later ook naar de VS gegaan he”…. 

Grand Rapids, history (Google)

Er is een kaart gestuurd naar Jeff Lubberts en zijn vrouw Paula ter kennismaking op 24-4-2017, naar Overland Park in Kansas. Maar geen reactie jammergenoeg..

Rykel Sjoerd Jansma, ook geschreven als Riekel of Rijkel.

Rykel werkte eerst samen met zijn vader in Uithuizen, in de tuinaanleg en plantte lanen aan in Noord Groningen. Het waren harde tijden voor 1900, de landarbeiders verdienen veel te weinig om hun gezin te onderhouden. Rykel had met Albertina al een dochtertje, maar ze waren nog niet getrouwd. Hij trouwde in mei 1887 in Uithuizen met  Albertina (Antje) Doornbos, beide dagloners in Uithuizen.  Volgens 'allegroningers.nl'  waren de ouders Sjoerd en Jantje bij het huwelijk aanwezig. Het kind Jantje, 2 jaar, werd ook erkend.

1. Jantje  Rikels Jansma ( geboren 14 juni 1885).Het enige meisje wat in leven bleef. 
2.  Een  levenloos kind (geboren in 1885)voor het huwelijk. 
3. Martje  Rikels Jansma (geboren in oktober 1887, overleden december 1888) Martje was een tweeling en overleed met 1 jaar.
4. Sieuwert  Rikels Jansma (geboren in oktober 1887, overleden februari 1889). Sieuwert was de andere helft van de tweeling maar overleed ook met een jaar en 4  maanden.

In 1889 emigreerden Rykel (27 jaar) , Albertina (26 jaar) en hun dochtertje Jantje ( 5 jaar)  naar Chocul in Argentinië. (Okke: .."De tweeling Sieuwert en Martje waren toen al gestorven - doods oorzaak niet bekend maar de kans is niet klein dat dit misschien wel buikgriep/enteritis' is geweest waar zo veel kinderen aan kapot gingen - hygiene en arme of slechte voeding"...). Een barre emigratie,  want er was daar niet wat ze zochten, mensen werden veelal als slaven gehouden. Het is de vraag, wanneer men de krantenartikelen leest, of kleine Jantje van 5 jaar de reis overleefde.. De reis met de boot duurde al zo'n 6 weken en dan in het smerige hotel, en dan per trein naar grote woestenijen.. De zoektocht naar Rykel en zijn vrouw en kind in Argentinië...

Okke 2008:

...... 'Tot mijn grote verbazing vond ik daar een Riekel Jansma geb. Bergum, 13.06.1863, landbouwer in Chucul, Cordoba, die op 7.1.1902 verklaart dat hij zijn Ned. nationaliteit wenst te behouden"....

"De Nederlanders die hun paspoort wensten te behouden in Argentinië".Hier komt ook de naam van Riekel Jansma voor.  De zoektocht naar Rykel en zijn gezin hebben voor mij en Okke heel wat uurtjes werk gezorgd, maar we hebben ze niet meer kunnen traceren. We hebben veel gelezen over de emigratie van Friezen naar Argentinië. De emigratie werd erg mooi voorgespiegeld, men zou land krijgen en de reis werd door de overheid van Argentinië betaald. De werkelijkheid was erg rauw, er waren slavendrijvers en de grond was slecht.

Wie wat meer weet over deze familie Jansma in Argentinië dan houden we ons aanbevolen. 

www.dekrantvantoen.nl In de Leeuwarder Courant stond een artikel over de geëmigreerde Nederlanders naar Argentinië, op 26-1-2013, dit is zo op te zoeken. In het artikel gaat de schrijver de Nederlandse gemeenschap in Tres Arroyos bij Buenos Aires na. Zo'n 4000 Nederlanders, vooral Noord Nederlanders maakten de reis voor 1900, veelal christelijk orthodoxen en aangemoedigd door Abraham Kuipers. Emigratie werd gestimuleerd, want de sociaal economisch uitgebuite arbeiders en dagloners konden een gevaar voor de maatschappij worden. De graanprijzen waren gekelderd, want er waren een aantal mislukte oogsten geweest, en de Amerikanen dumpten massaal  het graan in Nederland. Tel daarbij de kerkscheuring op, de armoede en werkeloosheid en zo konden ronselaars hun gang gaan. Argentinië werd het nieuwe walhalla. Gratis overtocht en drie keer per dag vlees eten.. 

Na de lange zeereis wachtte een oud hotel in Buenos Aires, met slecht drinkwater en luizen. De lijkkisten stonden naast het hotel opgesteld. De landverhuizers die het overleefden, hadden een sterke gemeenschap met elkaar, sleepten elkaar er doorheen, lazen de bijbel en werkten hard om zelf de grond te bewerken nadat ze niet meer onder een grootgrondbezitter hoorden. 

Literatuur (gevonden tijdens het zoeken naar Rikel en zijn familie):

• Argentijnse Avonden van Carolijn Visser. 
• Scriptie: de oogst van de tegenspoed van Gerlinde Banda. 
• Hollands Glorie van Jaqueline Kolen. 
• Being Dutch in Argentina Being Dutch in Argentina Contemporary Dutch migration to Buenos Aires: Imktje M. Thiecke.    http://file:///H:/Downloads/Thiecke%20I.M.pdf

Geen paradijs de Nederlandse emigratie naar Zuid Amerika, 1858-1940  http://http://De Nederlandse emigratie naar Zuid-Amerika, 1858-1940. Abstract:  ....'In 1998 hield de Nederlands-Amerikaanse emigratiehistoricus Robert P. Swierenga onder de titel ‘A Paradise that never was’ tijdens een internationaal historisch congres een voordracht over de Nederlandse emigratie naar Argentinië in de jaren 1888-1890'....

Okke: 4-1-2012

Moarn Sytie,
Wat gegevens oer de emigraasje fan Friezen nei Argentinie ta.
It lan wert Rikel Sjoerds Jansma, mei frou en bern ek hinne teint is en wy ha der letter ek niks wer wat fan se heard. Myn Rebecca hat der yn 1996 sa’n 12 moanne wenne en ek wurke as haematoloog yn Argentinie en Chile ek. Yn Argentinie hat se ek wol Jansmas moete mar ik wist doe ek net dat dit wol ris famylje west ha koe. Om genealogie der te finen is hast unmooglik en ha de Ned. Ambassade der prebearre eb hjirre ek de Argentynske mar ha nea in antwurd op myn fragen krigen.
Sa leave no hast moai wer wat om yn dyn fakanske te lezen net.
Pas op glede dyken en lit de hakken oeral seft delkomme.
Doog,
Okke.

Vertaling: Goedemorgen Sytie, enkele gegevens over de emigratie van Friezen naar Argentinië. Het land waar Rikel met vrouw en kind gegaan zijn, en waar we later nooit meer iets van hebben gehoord. Mijn Rebecca (dochter van Okke) is daar in 1996 ongeveer 12 maanden geweest voor haar werk als hematoloog, naar Argentinië en Chili. In Argentinië heeft ze ook Jansma’s ontmoet, maar had geen idee of het familie kon zijn. Om genealogie te vinden is het haast onmogelijk en de NL ambassade heeft nooit antwoord op mijn vragen gegeven.  

Okke 4-2-2013
"Wat in tastan der yn Argentinie doe net en je freegje je dan ek of hoe it der doe sa gien is mei Riekel Jansma en syn famylje. He he wat binne dy earme stakkers doch ferriefele troch sokke deeglike kristlike minsken sa as Abraham Kuyper ensa he en in protsje dumnys fansels.
Dat ha wy hjirre yn Tasmanie, Frankston en Moe ek meimakke - grutte giffemearde mienskippen dyt letter dochs ek ut mekoar fallen binne. Yn 1996 wist ik ek net dat der famylje fan us hinne gien wie en fan heit hie'k wol ris heard dat wy famylje hienen yn California ensa mar fjirder wist de ald man ek fan nike he.
Hie'k er doe mar achteroan gien he en dat wie trouwerns ek sa doe ik nog yn Sumar wenne en alde minsken der yn 1956 myn oer-oerpake Okke Thysses nog best herinnerje koenen.
Ferhalen binne sa dus ferlern gien he.
Sa is dat mei it libben".

Vertaling: Wat een toestand daar in die tijd in Argentinië vind je niet..? je vraagt je af hoe het Rykle en zijn familie is vergaan.. He he wat zijn het arme stakkers voor de gek gehouden door toch zulke degelijk christelijke mensen als Abraham Kuipers enzovoorts en een aantal dominees.  We hebben het ook meegemaakt in Tasmanie, Frankston en Moe- grote gereformeerde gemeenschappen die later alsnog uit elkaar vielen. In 1966 wist ik ook niet dat daar familie van mij naar toe was gegaan; mijn vader had wel eens genoemd dat wij daar familie zouden hebben in Californie maar verder wist de oude man het ook niet.  Had ik er toen maar achteraan gegaan toen ik nog in Suamar woonde, en oude mensen hadden mij er in 1956 nog aan kunnen herinneren zoals mijn oer pake Okke Tysses Jansma.  Verhalen zijn zo dus verloren gegaan, zo gaat dat in het  leven. 

Leeuwarder Courant 1-12-1992

Gerlinde Banda:

......'Dat emigratie een zware beproeving was, bleek al gauw: door de primitieve omstandigheden op de stoomschepen en het slechte voedsel, werden velen ziek of overleden. Hoewel na aankomst in Argentinië een aantal dagen gratis in het immigrantenhotel kon worden verbleven, liet de opvang hier veel te wensen over. Wanneer emigranten door bemiddeling van het Oficina de Trabajo werk hadden gevonden, reisden ze vaak uren per trein naar het binnenland. Eindelijk op de plaats van bestemming aangekomen, was de teleurstelling veelal groot: een oneindige woestenij waarin zelf alles moest worden opgebouwd. In de meeste gevallen werden de beloofde landbouwwerktuigen niet verstrekt. Velen trokken van de ene kolonie naar de andere, in de hoop op een beter bestaan. De beginjaren waren zeer zwaar: de emigranten moesten wennen aan andere levensomstandigheden. De Nederlandse consul Van Riet te Buenos Aires speelde een grote rol bij de opvang en bemiddeling van de Nederlandse emigranten. De prijs van de emigratie was hoog: de meeste gezinnen verloren één of zelfs meerdere familieleden. Om een bestaan op te bouwen was veel doorzettingsvermogen nodig. Gesteund door hun geloof, wisten veel Friezen het uiteindelijk toch te redden'. ......

Bron: http://twierstr.home.xs4all.nl/Argentinie/inleiding.html (Tymen Wierdstra)

In bovenstaande artikelen (zie de link) kunt u lezen dat de emigratie naar Argentinië werd gestimuleerd door de mogelijkheid om de overtocht op krediet te maken. De Argentijnse regering schiep deze mogelijkheid per 12 november 1887 door middel van de zogenaamde pasajes subsidiarios. Men brief aan burgemeester Hennaarderadeelbrief aan burgemeester Hennaarderadeelhad namelijk behoefte aan bepaalde arbeidskrachten. Deze regeling werd op 31 mei 1890 opgeheven.Wie mochten er gebruik maken van deze pasajes subsidiarios? De heer J. Scheffer te Winsum (Frl) stuurde me een brief van het Consulaat van de Argentijnsche Republiek te Rotterdam, waarin de voorwaarden staan beschreven.

Voor het vervoer op krediet moest men gehuwd zijn, met of zonder kinderen, of samen reizen met een gezin waaraan men nauw verwant was. Zieken, gebrekkigen en personen ouder dan 60 jaar waren uitgesloten. Verder kwamen in aanmerking zij, die een ambacht verstonden of tot de boerenstand behoorden; kleermakers, herbergiers enz. (sic!) waren ook uitgesloten

Okke: 22-12-2010 Ah Goeie Sytie,

'Koe it ferhaal net fine en yn  it Logboek fan 14 Feb., 2006 stie wat oer in Jansma ut Argentinie en wat in ferhaal it wie ensa, mar fjirder niks. Bin tige ynteressearre wat der oan de han wie mei se.

 Ik ha in skoft lyn al in hiele protte opslein oer de emigraasje fan Ned. nei Arg. ta.

 Sa fun ik yn de Verklaringen van Nederlanders in Argentinie dat zij de Nederlandse Nationaliteit wensen te behouden, 1893 -1912. Rikel Jansma, geboren Bergum 13.06.1863, landbouwer Chucul, ferklearet dat op 7.1.1901. Ha de rige minsken ek neisjoen en der wienen mar 2 minsken dyt ut Chucul kamen en ek op deselde dei dy ferklearring jun ha en dus meie wy ek wol oannimme dat se mekoar koenen want it wienen beide Friezen. De 2 de man wie in Wytze Faber berne 24.09.1861 yn Aldtsjerk. De Fabers binne der wol bekinde minsken yn Aldtsjerk/Oentsjerk/Mouneein en omkriten en wenje dere no hjoed de dei nog. Miskien binne dy mannen tegearre der hinne gien wa wit. Ast it ferhaal oer Rikel hast dan soe ik it graach ha wolle. Du bist mear mans as ik mei dy komputer boel". 

Vertaling: Ik kon het verhaal niet vinden en in het logboek van 14-2-2016 stond wat over een  Jansma  uit Argentinie, wat een verhaal maar verder ook niets. Ik heb het opgeslagen over emigratie naar Argentinie. Zo vond de verklaringen van de Nederlanders in Argentinië , dat zij ‘de Nederlandse nationaliteit wensten te behouden, 1893-1912’. Rikel Jansma, geboren Bergum 13.06.1863, landbouwer Chucul, verklaard  dat op 7.1.1901. Ik heb de rij mensen nagekeken, en er waren maar 2 mensen die uit Chucul kwamen, en ook nog op dezelfde dag, dus mogen we aannemen dat ze elkaar kenden want beiden waren Friezen. De 2 e man was Wytze Faber, geboren 24.09.1861 in Aldtsjerk (Oudkerk). De Fabers zijn bekende mensen in Aldtsjerk Oentsjerk/Mouneein (Oudkerk, Oenkerk/Moleneind) en omstreken en wonen er heden ten dage nog. Misschien zijn die mannen samen er naar toe gegaan, wie weet. Als je het verhaal over Rikel hebt wil ik dat graag lezen, jij bent meer mans met de computer dan ik. 

Okke 17-8-2014

…."Ik ha ek in moai poepke jild oan postesegels fergriemt oan de Argentijnse Ambassade, de Ned. en Aust. Ambassades yn Argentina sa wol as oare ynstansjes yn Buenos Aires en ek Jansmas opsocht yn it Arg. tillefoanboek en se skreaun yn't Spaansk sawol as Ingels.

Net ien hat it fatsoen han om of werom te skriuwen of te wjerkinnen dat se de brief krigen hienen ensa.

Wol nijsgjirrig en achternij besjoen tige spitich dat Rebecca der yn 1996 wol Jansmas moete hat en ek yn it sikenhus yn Buenos Aires wert se in pear moanne wurke hat as haematoloog”…..

Vertaling: Ik heb een mooie duit aan postzegels betaald (weggesmeten) aan de Argentijnse ambassade in Argentinië, zowel aan de instanties in Buenos Aires en Jansma’s opgezocht in het telefoonboek en ze geschreven, zowel in het Spaans als Engels. Niemand had het fatsoen om terug te schrijven of te reageren dat ze de brief hadden ontvangen. Wel interessant en achteraf jammer, dat Rebecca in 1996 Jansma’s had ontmoet tijdens haar werk in Buenos Aires in het ziekenhuis (dat ze geen contact met elkaar over de stamboom maakten). Ik wist toen ook niet dat Rikel en familie daar woonden. 

   
Okke 17-8-2014

Ik denk dat de familie hoogstwaarschijnlijk met S.S." Zaandam" van de NASM (later HAL) vanuit Rotterdam is vertrokken en de route was direct naar Zuid Amerika en vaarde nooit via de VS naar Zuid Amerika, en de reis duurde zo'n 5 tot 7 weken.
Het schip kwam in Mei 1889 met 303 passagiers aan in Buenos Aires en de reis was betaald door de regering daar om de pampas enz. in cultuur te brengen. 
Ik vertel je later wel meer over de omstandigheden hoor. Tussen 1888/1889 zijn er 4470 Friezen en Groningers naar Arg. geemigreerd op dezelfde tijd kwamen er ook zo'n 16 mede emigranten uit Uithuizen of Uithuizermeeden mee op dat schip - dus gezelschap hadden ze wel. Maar er waren maar 2 boeren bij terwijl Arg. eigenlijk alleen maar boeren hebben wilde. We weten dat ze in Chucul gewoond hebben ten minste in Jan. 1902 want dan verklaart hij dat hij zijn Ned. burgerschap wil houden. Verder weten we niets meer alleen dat er zeker geen Jansmas in Chucul of de Provincie Cordoba wonen.
Het kan ook zijn dat ze daar jong gestorven zijn want van die 4470 zijn er ongeveer 1500 gestorven door ziekte, honger of gewoon armoede, en zo'n 1100 zijn weer naar Ned. teruggekeerd en vaak werd de terugreis door hun familie in Friesland of Groningen betaald en vergeet ook niet dat 100 den weduwes met kleine kinderen zijn met financiële hulp van het consulaat in Arg. weer naar Ned. gestuurd.
Wat een liegerij van de Arg. regering en een ellende voor de emigranten - het was inderdaad een ware voorganger van It Wrede Paradys"(boek van Hylke Speerstra). 

Okke 20-11-2014

"Rebecca fun dit yn 1996 in skitterend lan en minsken ek.
Ast sa de fotos sjochst dan tinke je ek oan in Rikel(Ricardo?) en syn neiteam."

Vertaling: Rebecca vond dit in 1996 een schitterend land en de mensen ook. Als je de foto’s ziet, dan denk je aan Rikel (Ricardo?) en zijn nakomelingen. 

Argentinie een fotobeeld Argentinien.pps (7.79MB)

Argentinie
een fotobeeld

Argentinien.pps (7.79MB)

Okke 17-8-2015

"Dit ha'k ek nog fun oer Riekel Sjoerds Jansma:

RICARDO JANSMA EN AVELINA DOORNBOS LITTE HARREN DOCHTER MARIA JUANTINE JANSMA - DOORNBOS DOPE OP 12 FEB.1898 YN SAMPACHO, CORDOBA, ARGENTINE.
Ik tink dat it hast unmooglik is om nei te gean mei wie se trouwt is en dus de namme Jansma weirekket en kinne dus wol oannimme dat de namme Jansma dyt myn Rebecca der yn 1996 tsjin kommen is net fan of ut us famylje binne. Ik ha oars, oant no ta, niks utfine kint oer Riekel en Jantje utsein dat hij leter yn Chucul wennet en der dan ek ferklearret dat dat hij syn Ned.  burgerskip halde wol".

Vertaling:  Ricardo en Avelina laten hun dochter Maria Juanita dopen op 12-2-1898 in Sampacho, Cordoba, Argentinië. Ik denk dat het haast onmogelijk is om na te gaan met wie zij getrouwd is en dus de naam jansma wegraakt. We kunnen wel aannemen dat de naam Jansma die Rebecca in 1996 tegenkwam geen van onze familie is. Verder niets kunnen vinden over Rikel behalve dat hij later in Chocul woonde.

Volgens web site John van Wolde; de 1895 census: 

Abelina en Ricardo, 31 en 32 jaar hebben 3 kinderen Juan van 5, Juanita van 3 en Siverte Jansma van 6 maand, geboren in Cordoba. 

 https://familysearch.org/pal:/MM9.3.1/TH-267-12398-235807-47?cc=1410078

Okke 13-9-2015

"Hoi Sytie,
Riekel en Abelina hienen yn Uithuizen al 3 bern ferlern en binne 1889 nei Argentinia gien mei harren eingste oerlibjende dochter Jantje emigrearre.  No tink ik dat dat net kloppet en dat se earder stoarn is of underweis of gauachtig neidat se yn Argentina belanne binne.
Wat my ek ferifele hat is dat skriuwen fan de namme Jansma nei Yansma.

It wurd no ek wer wat dudliker wat myn Rebecca my yn 1996 fertteld dat se der safolle Jansmas moete hie en miskien famylje fan us weze koe.
No dat wy seker witte dat Riekel en Abelina nog 3 berntsjes han hawwe yn Argentina en sa moai ek he dat se de nammen fan harren earder ferstoarne bern utsein dan lytse Martsje ek oanholden ha 

Vertaling: Hoi Sytie, Rikel en Abelina hadden in Uithuizen al 3 kinderen verloren, en zijn met hun enigst overlevende kind vertrokken. Nu denlk ik dat het niet klopt, en dat het kind eerder is gestorven; onderweg of toen ze aankwamen. Wat mij ook aan het twijfelen bracht is het schrijven van de naam Jansma in Yansma. Het wordt duidelijk wat mijn Rebecca in 1996 vertelde over de vele Jansma’s en misschien familie van ons. We weten nuy zeker dat Rikel en Abelina nog 3 kinderen kregen en zij , behalve martje, ook de namen hebben aangehouden. 

1. Juan Jansma (Yansman) - berne 1890 yn Buenos Aires en 5 jier ald yn de
1895 census
2. Juanita Jansma ( Yansman) - berne 1893 yn Cordoba en 3 jier ald yn de
1895 census
3. Siverte Jansma ( Yansman) - berne 1895 yn Cordoba en 6 moanne ald yn de
1895 census.

Yn 1895 stjit Ricardo en ynskreaun as Landarbeider en Avelina as Huisfrou.
Op 7 Jan.1902 liet Riekel de Ned. Ambassade wol witte dat hij syn Ned. 
burgerskip halde woe. Ek moai ast dy lange lijst minsken sjochst en hoefolle der ek ut de kop fan Grins weikamen en dyt Riekel miskien ek wol kint hat of de pear Friezen dyt ut syn berte kontrijen weikamen. Witst ek wol net dat Riekel ek in pear jier fart hat op see ? yn Ned. nog, ha'k in pear jier lyn ek nog fun.

Vertaling: In 1895 staat Ricardo ingeschreven als landarbeider en Avelina als huisvrouw, in 1902 wil hij het Nederlandschap behouden.  Mooi dat er een lange lijst mensen uit de kop van Groningen die Rikel hebben gekend of de paar Friezen die uit zijn geboortestreek kwamen. Wist je dat Rikel al een paar jaar eerder al op zee gevaren had? 

It is dus best mooglik dat myn Rebecca wol deeglik der yn it binnen lan "Us" 
Jansmas tsjin kaam is. As der sa mei de tiid mear gegevens oer Argentina fan it begjin 20ste ieuw bekint en frij komme sille wy miskien ek wat mear gewaar wurde.  De side fan FamilySearch - Argentina Genealogy soe miskien ek de muoite wurdich weze om der wat yn om te sykjen. Dit is allegearre ek nij spul en wie der in jier of wat lyn net".

Vertaling: Het is dus best mogelijk dat Rebecca wel  degelijk Jansma’s is tegengekomen in de binnenlanden. Wanneer er meer gegevens over Argentinië begin 20 e eeuw vrijkomen kunnen we misschien wat meer gewaar worden.  De site van FamilySearch - Argentina Genealogy is misschien ook de meoite waard. Dit is allemaal nieuw en wat er een paar jaar geleden nog niet. 

Okke 3-3-2019. Archieven.nl - 27779 Brieven van emigranten uit Argentina en Brazilië ...https--www.archieven.nl-nl-zoekenmivast...

http://https://www.google.com.au/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwiD4rP6mLzgAhVDeisKHdPvDVoQFjAAegQIBRAB&url=https%3A%2F%2Fwww.archieven.nl%2Fnl%2Fzoeken%3Fmivast%3D0%26mizig%3D210%26miadt%3D5%26miaet%3D14%26micode%3D1957%26minr%3D7897142%26miview%3Dinv2%26milang%3Dnl&usg=AOvVaw30Nq5jYTGVfYbf_3VemSPw

Kinst dit wol ris trochbledderje , de brieven binne wol nijsgjirrich mar ek tige djip mei in Leauwe ensa.

Wol te begripen fansels want de kloften dyt der hinne teint ha wienen ek faak troch in dumny ensa.

Fan bledside 100 oant 114 ta stean in protsje Fryske gedichten en miskien is der foar ien of 2 in plakje oer it stik mei Riekle Sjoerds Jansma ensa.

Ik ha nije wike wat mear te melden oer Riekel en Alberdina en wit dus ek dat Jantje Riekel Jansma geb. 14.06.1885 yn Uithuizen de reis nei Argentinie oerlibbe hat en der ek trouwt is mei in jonge fan Fryske alders en der ek in dochter han hat.

Ik vind de Friese rijmpjes: 'de bernstjes', Kom berntsjes it is wer tied nei bead, de sinne ropt goen joun..'En: It Tsjerkhôf; Der ien dat bokje beammen, der ien dy tjerke en toer..' En: 'Japik de sliender' Japik siet altiet te slienen, dan wher ta de kloentsje-poat..'  

http://https://www.archieven.nl/nl/zoeken?mivast=0&mizig=210&miadt=5&miaet=14&micode=1957&minr=7897142&miview=inv2&milang=nl

Brieven uit de Kollumer krant, uit de site van Tymen Wierstra, interessante site: https://twierstr.home.xs4all.nl/Argentinie/inleiding.html

Waarde Vader!

Eindelijk ben ik in de gelegenheid om U iets van ons te laten hooren, dat wij goed in Amerika zijn gekomen, uitgenomen, dat wij ons klein meisje hebben moeten verliezen, dat was een groot verlies voor ons, toen zijn wij in de gelegenheid gesteld als landbouwer naar Bellavista te gaan op goede voorwaarden zooals het scheen, dat was 25 hectaren land, 2 ossen, 1 ploeg, bijl en spade, paard en andere gereedschappen en een huis, te betalen in 5 jaar voor den som van zeven honderd peso, een peso staat gelijk met f1,80 Hollandsch geld; dus dat was om te doen, maar hoe bedrogen kwamen wij uit, 's nachts, na vier dagen gevaren te hebben van Buenos-Ayres, kwamen wij aan, toen moesten wij op den grond slapen en dan met twee zieke kinders, want Kees en Willem waren onder weg ziek geworden; toen zijn wij nog den anderen dag naar de kolonie gegaan, 4 uur van Bellavista, en hoe was het daar gesteld? treurig, overal water, dat wij zagen en moeras en geen hand breed goede grond, overal rood zand en geen woning voor ons; toen moesten wij bij den directeur in de bergplaats slapen, circa tien dagen en geen doctor voor zieken. Ronde bolletjes brood, dat wij met een hamer stuk moesten slaan, geen boter en geen melk in het land voor zieke kinders, niet kunnen slapen van de muskieten, dat was ellendig overal; toen zijn wij naar ons huis gegaan, een huis van 6 palen in den grond en een rieten dak op de palen, anders niets; en als het regende, niet zooals bij ons maar bij stroomen en om den anderen dag, dan waren wij allen nat en konden geen eten kooken, want het water stond binnen net zooals buiten; dan konden wij nog wel met een boot varen, dan mocht ik alle dag een uur loopen om vleesch te halen en dan moesten wij tot aan de knie in het water, dat bleef niet in onze kleren zitten, want alle raakten aan den afgang, zoodat er vele stierven, zoomede onze Willem die is ook gestorven. Onze Kees is zoo mager als een hout, maar nu is het wat beter als veel hoesten, Jane is ook ziek geweest, maar nu gelukkig beter. Zoo hebben wij vijf weken ellendig geleefd tot dat het niet meer kon, toen ben ik met Jaap en vijf Hollanders zonder vrouw en kinders gevlucht naar Coamao, dat ging niet zonder gevaar, want als wij gesnapt waren, zouden wij in de gevangenis tot dwangarbeid gebracht worden, want u moet weten, dat wij als blanke slaaf verkocht zijn, want wij mochten niet zonder vergunning een briefje naar de stad brengen en het was overal politie dat men zag, en als wij wat zeiden, werden wij mishandeld en onmogelijk kan je de stad verlaten zonder vergunning van den directeur van de kolonie, zoodat alle schippers niet mogen varen zonder verlof van hem en de namen opgeven van de vertrekkenden, maar nog zijn wij gelukkig ontsnapt, zonder vrouw en kinderen, maar nu zijn zij gelukkig toch hier, maar zijn nog veertien dagen weg gebleven, want vrouwen laten zij niet makkelijk gaan en dat ik niet eerder geschreven heb, kan ik niet helpen, want brieven kan je niet weg sturen, want ze worden open gedaan en niet verzonden, want zij kunnen wel begrijpen, als wij het schrijven, dat er geen mensch meer naar hier toe komt. Het is slecht, het werk wat ik nu doe is van alles; in een zaagfabriek, die maakt biels (dwarsliggers) voor 't spoor. Voorts komplement aan mijn broers en al de bekenden en mijn Ooms in Vlissingen. Schrijf spoedig terug, want ik weet nog meer, maar ik kan niet meer. God zegen U.

J. J...

Coamao, den 21 April '89.

Dierbare Grootmoeder.

Daar ik mij nederzet om eenige letteren te schrijven laat ik u weten, dat ik door Gods zegen nog frisch en gezond ben, dat hoop ik van u en de familie ook te hooren. Was het anders, het zou mij van harte leed zijn, maar Grootmoeder, ik had wel eerder geschreven, maar wij zijn in een aardigen toestand geweest. Vooreerst in Bellavista was er geen gelegenheid om te schrijven. Wij mochten naar een hotel, maar het was erger dan in een beestenstal. Wij mochten vechten om ons eten te krijgen. Er waren omtrent vijf duizend mannen in, toen zouden wij naar de boerderij gaan, dat stelden ze ons zoo mooi voor. Als het waar geweest was, dan waren we gauw rijk geweest. Wij mochten naar Bellavista, dan kon elk huisgezin 25 hectare land krijgen en de noodige gereedschappen en voor zeven honderd peso konden wij een huis huren voor 5 jaar 1 peso pl. m f1.80. Toen wij daar kwamen, waren er geen gebouwen; met 20 huisgezinnen moesten we bij elkander in een bergplaats slapen. Toen werden er strookeeten gezet, daar zijn wij vijf weken in geweest en er was niets anders dan een dak en aan de zij was het open en als het regende, wist je niet, waar je heen mocht. Het regent tegenwoordig zoo veel, en als je om je eten mocht, dan mocht je een uur loopen en dan ging je tot je broeksband in het water, dat kon geen mensch uithouden, daar stierven zooveel menschen, elken morgen moesten wij een kind wegdragen, dus dat konden wij niet uithouden toen ben ik gevlucht met 2 uit Zeeland, dan ben ik vier dagen en vier nachten weg geweest, altijd door de wildernis geloopen. Wij mochten weer terug, wij hadden geen cent op zak, wij waren wild van den honger en nu zijn wij weer gevlucht, ik met Jobse en nog een paar kameraden, zij hebben de vrouwen in de kolonie gelaten, het was zoo erg, dat wij een bewijs mochten hebben, om naar de stad te gaan, heele dagen zaten wij in het lange gras. Je kont er haast niet boven kijken, we waren net als de beesten, 2 weken duurde het, toen stuurden ze de vrouwen weg, dat heeft veel moeite gekost, maar Grootmoeder het sond mij niet aan, als ik in Bellavista kwam, het eerst wat ik zag, was een ploeg van 20 man aan het werken, de een was geboeid met een blok aan zijn been en een ander stond in een beugel met zijn twee beenen, dus dat was niet mooi, maar door Gods zegen ben ik van die plaats af, nu zijn wij aan het werk, maar wat ik verdien weet ik niet recht, ik geloof van een peso, het is hier alles zoo duur, dat het met een huisgezin niet uit te houden is. Grootmoeder als het niet verandert, zal ik niet lang blijven, dan zal ik in Buenos-Ayres of in Montevideo zien te komen, dan kan ik misschien wel naar Holland terug komen, dus Grootmoeder, ik zal wel eens nader schrijven, wees zoo goed doe de complementen aan vader en moeder zuster en broeders en aan de familie. Wees van mij gegroet, die zich noemt J. W... schrijf spoedig terug. 

Hendrik Sjoerd Jansma

Met 18 jaar geëmigreerd naar Amerika, Grand Rapids in Michigan en daar in het zelfde jaar 1896 overleden. Zijn grafsteen, een foto, staat bij het hoofdstuk 'graven'. Hendriks  zuster Jantje met haar jonge dochtertjes was al geëmigreerd naar Grand Rapids rond 1887 en hertrouwd in 1890 met een Drentse emigrant Markus Lubberts. Wat een ramp.. Hendrik de jongste zoon van Sjoerd en zijn tweede vrouw Jantje gaat zijn zuster achterna en overlijdt daar.. 

Okke 2014

...'Hendrik 18 jaar(tuinier) emigreert naar de VS met de S.S. Spaarndam vanuit Rotterdam en komt op 29.3.1897 aan op Ellis eiland aan en staat aangeschreven als gardner (tuinier) en manifest numer 0144 met bestemmimg Grand Rapids in Michigan"...

Okke 16-8-2014

…."Hoi Sytie, pear dagen fuort west hjir wat by de kust lans - de hurde wyn en iensume stranen ha us goed troch de holle waait en de spinne ragen wer wat ferwidere. Hjir is it gref fan Henry (Hendrik Jansma) - der binne dochs guon minsken west dyt oan him tocht ha en der foar soarge dat der in stien op syn gref kaam. Ik ha alles neisocht wat der te finen wie oer him en bin der hast wol seker fan dat hij de soan fan Sjoerd Thysses Jansma wie.

Henry Jansma gestorven is op 7.11.1897 en begroeven is in East Paris, Kent County Michigan in the Maple Grove Cemetry te Kentwood. Dit is dus de earste kear dat guon fan syn famylje dit iensume gref no sjogge want der wie net ien fan syn nijsten dyt der ea in each op setten hat. Sa jong an sa fier fan hus en mar dik 7 moanne yn de VS. Jim heit syn ald heal omke en syn heit hat nea de kans han om it gref fan syn jongste bern te oanskogjen - wat in wrede wrald"…..

 Vertaling: paar dagen langs de kust geweest, spinnenwebben  uit de gedachten zijn weer verwaaid door harde wind en eenzame stranden. Hier is het graf van Hendrik/Henri- er zijn toch nog mensen geweest die aan hem dachten en ervoor zorgden dat er een steen op zijn graf kwam. Ik heb alles nagekeken  wat er te vinden was, en ben er haast wel zeker van dat hij een zoonwas van Sjoerd Tijsses Jansma. Henry Jansma is gestorven  op 7-11-1897 en begroeven in East Paris, Kent County Michigan in het  Maple Grove kerkhof  te Kentwood. Dit is dus de eerste keer dat er familieleden kijken naar dit eenzame graf, en ik neem aan dat niemand van zijn naasten er ooit een blik op heeft (kunnen) werpen. Zo jong en zo ver van huis, en maar dik 7 maand in de VS.  Jullie vader’s half oom en zijn vader hebben nooit de kans gehad om het graf van zijn jongste kind te zien – wat een wrede wereld. 

Hendrik  is in de buurt van zijn zuster Jantje begraven, en dan neem ik aan dat ze vlak bij elkaar woonden. 

Het graf van Hendrik, helemaal verweerd...

Okke: 

…."Ik ha it hiele manifest fan de Spaarndam neisocht, mar in pear Nederlanders mar wol nijsgjirrich dat der 2 binne dyt beide nei Grand Rapids gean and dy persoan hat manifest numer 0143 en dat is in Jacob Bergmans, 35 jier,in dumny en is ek In Amerkaans burger ( ynskreaun as US Citizen ) . Hij is bern yn 1862 yn Nederlan en yn 1880 wenne hij mei syn alders yn Zeeland, Ottawa, Michigan. It koe mooglik weze dus dat dizze Jacob Bergmans meinommen hat nei Amerika, mar in hoe en werom is my totaal net dudlik. Wy witte bygelyks dat de Jansmas tige tsjerks wienen en ek lid fan de Gereformeerde Kerk yn Uithuizen/ Niezijl wienen he. Ik ha de dumnys fan de Uithuizen tsjerke ek neigien en fun dat dizze dumnys nei Grand Rapids fertrokken wienen”…. :

Vertaling: ik heb het hele manifest nagekeken van de Spaarndam, een paar Nederlanders naar Grand Rapids, dat is nummer 0143 Jacob Bergsma, dominee en tevens Amerikaans staatsburger. Hij is in 1862 in Nederland geboren en in 1880 woonde hij met zijn ouders in Zeeland, Ottawa, Michigan. Het zou mogelijk zijn dat hij Hendrik mee heeft genomen anar Amerika, maar hoe en waarom is mij totaal niet duidelijk. Wij weten wel dat de Jansma’s  behoorlijk kerkelijk waren en lid van de gereformeerde kerk in Uithuizen/Niezijl. Ik heb de dominees van de kerk van Uithuizen gevonden, en deze vertrokken naar Grand Rapids…..:

1. Ds. Roelof Duiker - 23.5.1867 naar Grand Rapids.

2. Geerd Egberts de Boer - 24.8. 1983 naar Grand Rapids.

3. Jelle Aukes de Bruijn - 15.7. 1883 naar Michigan - sted net neamd yn it register en nijsgjirrich dat dizze dumny wer op 8.7.1894 werom komt nei syn alde gemeente yn Niezijl.

Okke: ..’Het is dus mogelijk dat de kerk een goede verbinding had met de kerk in Grand Rapids en er misschien ook wel voor heeft gezorgd emigratie vanuit Ned. te bevorderen, aangezien dat de economische omstandigheden in de agrarische sector in Groningen toen ook niet erg florissant waren. Je krijgt verdorie bijna tranen in de ogen hoe veel deze oude baas Sjoerd Thysses in de laatste jaren van zijn leven nog heeft mee moeten maken Sytie - 4 van de 6 kinderen jong gestorven, enigste dochter gescheiden en een zoon in Chucul in Zuid Amerika met een overlevend dochtertje, want Rikel en Alberdina hadden hun tweeling Sieuwert en Martje ook al verloren in Uithuizen"…..